دلیل بروز مشکلات در خوزستان چیست؟

مجتبی یوسفی، نماینده اهواز در مجلس یازدهم با اشاره به ریشه اصلی بروز مشکلات در استان خوزستان و برخی دیگر از استانهای محروم کشور گفت: یکی از مسائلی که منشا بروز مشکلات فراوانی در خوزستان و سایر استانهای کشور شده، مدیریت نامتوازن و بخشی نگر است. این شکل از مدیریت نه تنها باعث میشود تا حوادثی از جنس مشکلات خوزستان در حوزه زیرساختی مثل آب و فاضلاب ایجاد شود، بلکه باعث اتلاف ظرفیتهای منطقهای و سراسری در کشور نیز میشود.
این عضو هیات رییسه مجلس با اشاره به رتبه نخست استان در تولید محصولاتی چون گندم، شکر، خرما، دانههای روغنی، محصولات زراعی و باغی و…گفت: با توجه به این واقعیت که بخش قابل توجهی از مصرف آب کشور در حوزه کشاورزی است، مدیریت درست آب و استفاده از الگوهای مدرن در آبیاری بخش کشاورزی میتوانست بسیاری از مشکلات خوزستان در حوزه کمبود آب را حل و فصل کند. ضمن اینکه انجام این اصلاحات بیش از ۷۰۰هزار شغل در استان ایجاد و نیاز کشور در تامین محصولات استراتژیکی چون نهادههای دامی، ذرت، یونجه و…را نیز پوشش میداد.
نماینده مردم اهواز در مجلس با یادآوری این نکته که بسیاری از کشورهای جهان اقتصاد خود را مبتنی بر مزیتهای منطقهای ساماندهی میکنند، گفت: این در حالی است که در ایران مدیریت بخشی نگر، باعث شده تا صنایع مختلف بدون توجه به مزیتهای منطقهای در مناطق مختلف ایجاد شوند. مطابق این الگو از توسعه به عنوان نمونه در جنوب کشور استفاده از ظرفیتهای دریا و توسعه بنادر، سرمایهگذاری بر روی صنایع آبزیان، گردشگری و… میتواند ارزش افزوده فراوانی را نصیب کشور و معیشت شهروندان کند.
او افزود: در نقطه مقابل تداوم این روند غیر متوازن از یک طرف باعث آلودگی زیست محیطی در مناطق مرکزی کشور شد و از سوی دیگر با انتقال آب از سرچشمه ها، زندگی مردم در مناطق جنوبی کشور را مختل کرد. امروز مردم استان خوزستان به دلیل کمبود آب و خشک شدن سرچشمهها، هویت اقتصادی و معیشتی خود را در خطر میبینند.
خطر حاشیه نشینی برای استانهای غربی و جنوبی
یوسفی گفت: چنانچه این روند مشکل ساز متوقف نشود و رویکردهای مدیریتی به جای بخش نگری، کلان نگری را در پیش نگیرند، اتفاقی که پیش از این در شرق کشور شکل گرفت و مرزنشینان کشور را بدل به حاشیه نشینان پایتخت و سایر کلانشهرها کرد، این بار در استان خوزستان و سایر استانهای غربی مثل ایلام و کرمانشاه نیز شکل میگیرد. امروز بیش از ۲۰میلیون شهروند حاشیه نشین در کشور وجود دارند که به دلیل رویکردهای اشتباه مسئولان در کلانشهرها با انواع و اقسام آسیبهای اجتماعی مواجه هستند.
این نماینده ادامه داد: دولت فعلی نشان داده است که به جز رفتارهای تبلیغاتی، برنامهای جدی برای حل مشکلات ندارد، اما دولت منتخب که تلاش میکند، قطار برنامهریزیهای کشور را به مسیر رفتارهای کارشناسی بازگرداند، باید به دنبال توسعه پایدار باشد و نگاه کلان نگر در موضوعات اساسی را در دستور کار قرار دهد. دولت جدید باید بداند استانی که در حوزه زیرساختهایی مانند آب و برق مشکل داشته باشد، قادر به جذب سرمایهگذاران نیز نیست.
عضو هیات رییسه مجلس با اشاره به ظرفیتهای اقتصادی قابل توجه خوزستان اظهارکرد: استان خوزستان هم در حوزه توسعه صنایع و هم در بخش کشاورزی ظرفیتهای فراوانی دارد. از سوی دیگر در حوزه صادرات با کشورهای همسایه از جمله عراق، ظرفیتهای خوزستان منحصر به فرد است. طبیعی است که مردم زمانی که میبینند مسئولان و برنامه ریزان کشور نسبت به این ظرفیتها بیتفاوتند و نگاه بخشی به مسائل دارند، واکنش نشان میدهند.
یوسفی در پاسخ به این پرسش که برخی از تحلیلگران معتقدند، عدم اصلاح الگوی مصرف انرژی و ارزان بودن قیمتها دلیل اصلی بروز مشکلات زیرساختی در این بخشها است. آیا این تفسیر درست است؟ گفت: بدون تردید اگر قیمت واقعی آب در حوزه صنعت کشور محاسبه میشد، شک نکنید کسی اقدام به احداث صنایع آب بَر در مناطق کویری نمیکرد. از انجا که انرژی رایگان به صورت نامتوازن برای توسعه صنایع در نظر گرفته شده، شرکت هایی مثل صنایع فولادی، سیمانی و پتروشیمی سودهای کلان کذایی هزاران میلیاردی میبرند، اما حاضر به پرداخت قیمت انرژی مصرفی خود نیستند.
عضو هیات رییسه مجلس افزود: این رویکرد اشتباه باعث بروز ۲ مشکل برای اقتصاد کشور و معیشت مردم میشود. در وهله نخست، این شرکتها منابع مردم را اتلاف میکنند و انرژی را به ریال مصرف میکنند اما محصولات خود را به نرخ دلار در اختیار مصرفکننده داخلی قرار میدهند. حقوق کارگران را به ریال حساب میکنند، اما سودشان را با دلار محاسبه و برداشت میکنند. اصلاح الگوی مصرف انرژی برای بخشهای صنعتی و سایر بخشهای اقتصادی یکی از ضرورت هایی است که هرچه سریعتر باید برای آن راهکارهای عملیاتی فوری در دستور کار قرار بگیرد.