بانک مرکزی ترکیه اعلام کرد که روز جمعه در بازار ارز مداخله کرده است تا دلار بفروشد، چراکه به دلیل نگرانی ها درباره سیاست نرخ بهره پایین رئیس جمهور طیب اردوغان، لیر دوباره به پایین ترین سطح خود نزدیک شده است.
این سومین بار در ۱۰ روز گذشته است که بانک مرکزی علیرغم کاهش ذخایر ارزی در بازار ارز مداخله می کند، مداخلات قبلی در هفته گذشته بود و نرخ برابری دلار و لیر را زیر ۱۴ نگه داشت.
نرخ برابری لیر در روز جمعه به ۱۳.۸۸ رسید که ۰.۵۵ درصد ضعیف تر از روز پنجشنبه بوده است؛ قبل از مداخله بانک مرکزی در معاملات ظهر تا ۱۳.۹۵ تضعیف شد که نزدیک به پایین ترین حد خود یعنی ۱۴.۰۰ در هفته گذشته بود. لیر در سال جاری ۴۶ درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است و به تورم در اقتصادی دامن می زند که به شدت به واردات وابسته است.
نظرسنجی بانک مرکزی از فعالان بازار در روز جمعه یکی از بزرگترین افزایش‌ها در خصوص انتظارات تورمی را نشان داد؛ تورم قیمت مصرف‌کننده در پایان سال ۲۳.۸۵ درصد بود که نسبت به پیش‌بینی ۱۹.۳۱ درصد در ماه قبل افزایش داشته است.
در سال‌های اخیر بخش مهمی از سرمایه‌گذاران ایرانی حضور در ترکیه را در دستور کار خود قرار داده و ایرانیان یکی از بزرگترین گروه های خریدار مسکن در این کشور را تشکیل می‌دهند . به این ترتیب با بروز بحران اقتصادی در این کشور بسیاری از خریداران مسکن در ترکیه متضرر شده‌اند . نکته اینجاست که در شرایط فعلی امکان فروش واحدهای مسکونی در ترکیه کاهش یافته تعداد فروشندگان بیش از تعداد خریداران است از این رو قیمت‌های پایین‌تری برای خرید ملک به فروشندگان پیشنهاد می‌شود .
برخی محاسبات نشان می‌دهد خریداران ملک در ترکیه بین ۲۰ تا ۶۰ درصد متضر شده اند . این زنگ خطری برای اقتصاد ترکیه محسوب می شود چرا که برنامه ریزی گسترده ای برای جذب سرمایه های خارجی تا مرز ۵ میلیارد دلار در بخش مسکن در دستور کار این کشور قرار داشت.
تورم در حال افزایش است
یک ناظر کهنه کار ترکیه از شرکت Bluebay Asset Management گفته است که “اگر نرخ تورم تا پایان سال تا این حد پایین باشد، تعجب می کنم.”
سرمایه‌گذاران به دلیل نگرانی در مورد توانایی بانک مرکزی در کنترل تورم، دارایی‌های خود در ترکیه را واگذار می‌کنند و شهروندان عادی برای تبدیل پس‌اندازهای خود به ارزهای خارجی و طلا عجله دارند.
تیم اقتصادی اردوغان بر سیاست اقتصادی غیرمتعارف کاهش نرخ بهره با وجود تورم فزاینده و افزایش فقر اصرار دارد زیرا وی نرخ بهره بالا را اقدامی غیرمسئولانه می‌داند. اردوغان و گروه وی مدعی هستند که سیاست آنها صادرات و رشد اقتصادی ترکیه را با رقابتی کردن ارز تقویت خواهد کرد.
سرمایه گذاران نگران تسهیلات پولی اخیر هستند که بر اساس آن بانک مرکزی از سپتامبر تا کنون نرخ بهره خود را ۴۰۰ واحد کاهش داده است؛ تورم در ماه گذشته به بالاترین میزان در سه سال گذشته یعنی ۲۱.۳ درصد رسید.
علیرغم انتقادات گسترده اقتصاددانان از این سیاست، اردوغان بارها از کاهش نرخ بهره حمایت کرده است، زیرا او یک طرح اقتصادی جدید با اولویت رشد اقتصادی، تولید و صادرات را برای اقتصاد ترکیه در نظر گرفته است.
او پس از جلسه هیئت دولت در هفته جاری گفت که نوسانات بازار مالی در نهایت متوقف خواهد شد و علت افزایش قیمت ها را طمع و قیمت بالای محصولات وارداتی اعلام کرد. داده‌های روز جمعه نشان داد که نرخ بیکاری در اکتبر ۰.۲ درصد کاهش یافت و به ۱۱.۲ درصد رسید، اما معیار فصلی تعدیل‌شده استفاده ناکافی از نیروی کار با ۱ درصد افزایش به ۲۲.۸ درصد رسید.
آژانس رتبه‌بندی مودیز گفت از این هفته ترکیه ممکن است شاهد افزایش تورم قیمت مصرف‌کننده در ماه‌های آینده باشد و کاهش احتمالی دیگر نرخ بهره در ماه دسامبر به خطرات صعودی شدن نرخ تورم دامن می زند.
جلسه تعیین نرخ بهره بانک مرکزی ۲۶ آذرماه برگزار می شود؛ مودیز همچنین گفته است که ضعف ارز ملی دلاری شدن اقتصاد را تقویت کرده است. آخرین نظرسنجی بانک مرکزی نشان می‌دهد که رشد اقتصادی در سال جاری ۹.۹ درصد و در سال آینده ۴.۱ درصد بوده است.
