بهترین میزان سهمیه بنزین برای هر فرد چند لیتر است؛ ۱۵، ۲۰ یا بیشتر؟
سهمیهای که دولت برای طرح اختصاص بنزین به افراد به جای خودروها اعلام کرده باید با توجه به میزان کل بنزین سهمیهای کشور و در نظر گرفتن تعداد خودروهای عمومی محاسبه شود.
در روزهای گذشته اعلام سهمیه ۱۵ لیتری از سوی وزیر نفت با واکنشهای مختلفی روبهرو شد. اختلاف این مقدار با سهمیه اعلامی از سوی سخنگوی دولت بحثهای زیادی را میان مردم و کارشناسان حوزه اقتصاد به وجود آورد.
به گفته مسئولین در این طرح قرار است میزان کل بنزینی که دولت به صورت سهمیهای به افراد میدهد بین همه مردم پخش شود. بنابراین میزان کل بنزین سهمیهای که تا پیش از این در کارتهای سوخت تزریق میشد اهمیت بالایی دارد.
بر اساس آمارهای واصله کل بنزین سهمیهای توزیع شده در کشور روزانه ۵۵ میلیون لیتر بوده است. از این میزان ۸ الی ۱۰ میلیون لیتر آن مربوط به خودروهای عمومی از جمله تاکسیها است.
برای صحت سنجی این رقم کافیاست سهمیه روزانه خودروهای شخصی، موتورسیکلتها و خودروهای عمومی محاسبه و جمع زده شود. هرچند آمار بهروز خودروهای جدید اعلام نشده ولی طبق آخرین آمار سال گذشته ۱۷ میلیون خودروی شخصی وجود داشته که با احتساب میانگین ۱ الی ۱.۵ میلیون تقاضای مازاد سالیانه و سهمیه ۶۰ لیتری این خودروها میتوان گفت سهمیه بنزین خودروهای شخصی ۳۶ میلیون لیتر است.
همچنین حدوداً ۶.۵ میلیون لیتر موتورسیکلت در کشور وجود دارد که با احتساب سهمیه ۲۵ لیتری، سهمیه آن نیز به روزانه ۶ میلیون لیتر میرسد.
طبق گفته ویس کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش بنزین اختصاصی به خودروهای عمومی نیز ۸ میلیون لیتر بوده است که با محاسبه افزایش سالیانه این مقدار و در نظر گرفتن مقدار احتیاطی همان میزان ۵۵ میلیون لیتر به دست میآید.
با توجه به اینکه طبق گفته سالاری، معاون وزیر نفت گفته در این طرح میزان سهمیه خودروهای عمومی در این طرح تغییری نمیکند، میزان ۸ الی ۱۰ میلیون لیتری که مربوط به خودروهای عمومی است را باید از این مقدار کم کرد که مقدار ۴۵ میلیون لیتر به دست میآید.
حاصل تقسیم ۴۵ میلیون لیتر بر جمعیت کل کشور (۸۵ میلیون نفر) میزان نیم لیتر در روز است که معادل همان ۱۵ لیتر بنزین ماهیانه میشود.
همچنین در حال حاضر طبق آخرین آمار که جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراوردههای نفتی اعلام کرد در حال حاضر تولید بنزین کشور ۱۰۳ میلیون لیتر است.
همچنین سعید مروج مداح، مدیر نظارت بر عملیات شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی در رابطه با آخرین آمار مصرف بنزین در کشور گفت: در بازه زمانی امسال نسبت به سال گذشته در پی مهار کرونا و بهبود ایمنی در کشور و تسهیل تردد خودروها، میزان مصرف بنزین ۱۵ درصد افزایش یافته است. به عبارتی متوسط مصرف روزانه کشور از ۷۵.۵ میلیون لیتر در سال گذشته به ۸۶ میلیون لیتر در روز رسیده است.
بنابراین همانطور که در ابتدای گزارش گفته شد از کل ۱۰۳ میلیون لیتر بنزین، ۸۶ میلیون لیتر آن در حال مصرف شدن است که ۵۵ میلیون لیتر آن به صورت سهمیهای و باقی آزاد است. بنابراین ۱۰ الی ۱۵ میلیون لیتر برای صادرات باقی میماند. صادراتی که سال گذشته درآمد ۳ میلیارد دلاری را برای کشور به همراه داشت. طبیعتاً افزایش سهمیه اختصاصی بنزین به افراد باعث کاهش درآمد ریالی و ارزی دولت میشود که با توجه به کسری بودجه شدید دولت در شرایط فعلی به صلاح نیست.