دبیر کمیته علمی ستاد کرونا: این ساده‌انگاری است که فکر کنیم اُمیکرون خفیف است

دبیر کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا ضمن تشریح چرایی گرفتاری کشورهای اروپایی در پیک جدید با سویه اُمیکرون و همچنین خطر واکسن‌نزده‌ها در ایجاد پیک ششم در کشور، گفت: بر خلاف تصور ایجاد شده، ‌اُمیکرون می‌تواند سنین بالا را هم گرفتار کرده و حتی منجر به بستری در آی‌سی‌یو و مرگ شود.

دکتر حمیدرضا جماعتی، درباره خطر جمعیت واکسن‌نزده در کشور برای بروز پیک ششم کرونا در کشور که گفته می‌شود، جمعیتی هشت میلیونی را شامل می‌شود، گفت: افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، هم احتمال گرفتاری خودشان و هم احتمال گرفتاری خانواده‌هایشان وجود دارد. در عین حال این احتمال وجود دارد که در صورت گرفتاری این افراد، منجر به ایجاد چرخه ویروس در جامعه شوند و احتمال انتشار ویروس در جامعه از سوی آنها بسیار زیاد است. بر همین اساس توصیه ما این است که حتما واکسیناسیون را در این افراد انجام دهیم. به خصوص اینکه واکسیناسیون به میزان بالا، منجر به کند شدن چرخه ویروس در جامعه و تا حدود زیادی کنترل پاندمی می‌شود.

عدم واکسیناسیون و خطر ادامه پاندمی با سویه‌های جدید
وی ادامه داد: در حال حاضر یکی از علت‌هایی که در کل دنیا یا در جامعه جهانی در کنترل پاندمی کرونا معضل داریم، ‌این است که یکسری از کشورها به ویژه کشورهایی که از نظر اقتصادی ضعیف هستند مانند کشورهای آفریقایی و… به میزان کم واکسن تزریق کرده‌اند. به عنوان مثال کشورهایی که واکسیناسیون در آن‌ها به میزان بسیار کمی مثلا یک درصد یا ۱۰ درصد انجام شده است. جالب اینجاست که چرخه ویروس در داخل این کشورها منجر به ایجاد پاندمی در کل جامعه جهانی می‌شود. به عنوان مثال سویه دلتا یا اُمیکرون از کشورهایی آمدند که میزان انجام واکسیناسیون در آن‌ها کم بود و این موضوع باعث شد که چرخه ویروس در داخل آن کشورها افزایش یابد و وقتی که این افزایش انجام شود و ماندگاری ویروس در جامعه‌ای زیاد شود، منجر به جهش ویروس می‌شود. در برخی مواقع هم جهش ویروس به سمت وحشی‌تر شدن ویروس اتفاق می‌افتد و همین باعث می‌شود که ویروس جهش‌یافته که قدرت بیشتری دارد از آن جوامع به جوامع دیگر گسترش یافته و باعث تشدید پاندمی یا پیک در کشورهای مختلف شود. حال این اتفاق درباره یک جامعه و افرادی که در آن جامعه واکسیناسیون را انجام نمی‌دهند، هم برای خودشان و هم برای جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند و هم برای جامعه جهانی می‌تواند خطر آفرین باشند. بر همین اساس تاکید ما بر انجام واکسیناسیون بسیار زیاد است.

وی گفت: البته در کشور ما تعداد افراد واکسن‌نزده نسبت به کل جامعه زیاد نیست، اما همین تعداد کم هم می‌تواند خودش منشاء چرخش ویروس و گرفتاری افراد دیگر جامعه و ایجاد پیک‌های بعدی باشد. در عین حال ایجاد محدودیت اجتماعی برای افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، موضوعی اجرایی است، اما ما در کمیته علمی اعلام می‌کنیم که افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند هم برای خودشان، هم برای خانواده‌هایشان و هم برای جامعه‌شان می‌توانند خطرناک باشند.

ضرورت واکسیناسیون و رعایت پروتکل‌های بهداشتی به صورت توامان
جماعتی تاکید کرد: در عین حال باید توجه کرد اینکه بگوییم با تزریق دو دز واکسن، ‌ دیگر نیازی به رعایت پروتکل‌ها وجود ندارد، ساده‌انگاری محسوب می‌شود، بلکه پروتکل های بهداشتی حتما باید رعایت شوند. در کشورهایی مانند کشورهای اروپایی و آمریکا که مجددا شاهد پیک بیماری با اُمیکرون هستیم، ‌ بحث عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی یکی از عواملی بود که منجر به پیک مجدد بود. دومین موضوعی که در آن کشورها وجود داشت، این بود که فاصله بین دز دوم تا ایجاد اُمیکرون بسیار زیاد بود و بیش از شش تا هشت ماه فاصله بود که منجر شد که سطح آنتی‌بادی کاهش یافته و با توجه به افزایش سرایت‌پذیری ویروس منجر به گرفتاری افراد شد. سومین دلیل هم عدم وجود محدودیت‌های اجتماعی بود. به طوری که در ورزشگاه‌ها و سینماها و … شاهد بودیم که حتی افراد ماسک هم نزدند و کنار هم به تعداد زیاد نشسته‌اند. همین اتفاق نشان می‌دهد که انجام این اقدامات در کنترل بیماری بسیار حائز اهمیت است و در صورت عدم رعات، می تواند عواملی برای ایجاد پیک‌های جدید، سویه‌های جدید و پیک‌های ناشی از آن شود. موضوع دیگری که به ویژه در کشورهای اروپایی مطرح بود، این بود که واکسیناسیون سنین ۱۲ تا ۱۳ سال را اصلا آغاز نکرده بودند که باتوجه به اینکه افراد این سنین منبع وسیعی برای ایجاد پیک بودند، این عامل هم منجر به بروز پیک در این کشورها شد.

اُمیکرون خفیف است؟
وی درباره تصور غالب در جامعه مبنی بر خفیف بودن اُمیکرون، گفت: این ساده‌انگاری است که فکر کنیم اُمیکرون خفیف است و بنابراین همه چیز را رها کنیم. اکنون در بسیاری از کشورها تعداد بستری‌های ناشی از ابتلا به اُمیکرون به میزان زیادی افزایش یافته است و میزان مرگ‌ومیر هم افزایش یافته است. بنابراین باتوجه به اینکه اُمیکرون سرایت‌زایی بالایی دارد و تعداد افراد زیادی درگیر می‌شوند، ‌همین تعداد زیاد باعث می‌شود که حتی اگر درصد بستری‌شان هم نسبت به دلتا کمتر باشد، اما از آنجایی که سرایت‌زایی بسیار زیاد است و تعداد زیادی از افراد گرفتار می‌شوند، به همین دلیل تعداد بستری‌ها می‌تواند خیلی بیشتر باشد و تعداد مرگ‌ومیر هم افزایش یابد.

اُمیکرون هم می‌تواند منجر به بستری و مرگ شود
جماعتی تاکید کرد: در حال حاضر در ایران هم بستری ناشی از اُمیکرون داشته‌ایم. بسیاری از بیمارانی که اکنون بستری شدند و دارند بررسی می‌شوند و حتی در آی سی یو هستند، مبتلا به اُمیکرون هستند. بنابراین نباید با ساده‌انگاری فکر کنیم که اُمیکرون فقط منجر به یک بیماری خفیف می‌شود. شاید یکی از عللی که منجر به بروز این ابهام شده، این است که تعداد افرادی که گرفتار می‌شوند، تعدادی‌شان در سنین ۲۰ تا ۴۰ ساله‌اند که ایمنی خوبی دارند و واکسن زدند و شاید خیلی علامت نداشته باشند. با این حال می‌دانیم که اُمیکرون می‌تواند سنین دیگر را هم گرفتار کرده و حتی منجر به بستری در آی‌سی‌یو و خدایی نکرده مرگ شود.

جماعتی درباره وضعیت افزایش اُمیکرون در کشور نیز گفت: طبق گزارش‌ها تقریبا ۲۷ درصد از کل تست‌هایی که در هفته گذشته انجام شده، مربوط به امیکرون بوده است. این افزایش زیاد با توجه به اینکه ویروس اُمیکرون از نظر ماهیتی سرایت‌زایی بیشتری دارد و سه برابر دلتا سرایت‌پذیری داشته و هر یک نفر مبتلا به اُمیکرون می‌تواند ۱۰ نفر را مبتلا کند، نشان می‌دهد که اهمیت موضوع بسیار زیاد است. وقتی در عرض یک هفته اینقدر افزایش یافته، می‌تواند در چند هفته دیگر به پیک خودش برسد. باتوجه به اینکه پیش‌بینی ما این است که طی چند هفته آینده احتمالا با پیک اُمیکرون مواجه باشیم، ‌بنابراین پیشنهاد کمیته علمی این است که مدارس، دانشگاه‌ها و مجامع اعم از کنسرت و … حداقل تا چند هفته آینده، برای بازگشایی‌شان تعجیل نشود و بعد از این چند هفته ارزیابی کنیم و با این اقدامات، همچنین با رعایت پروتکل‌ها و تکمیل واکسیناسیون و تزریق دز سوم واکسن، از ایجاد پیک اُمیکرون در کشور تا حد زیادی پیشگیری کنیم.