معنای جالب نامهای بغداد و بیستون
درباره چگونگی ساخت واژههای بغداد، بیدخت و بیستون و اینکه چرا «بیستان» به بیستون تبدیل شده، میخوانیم.
سجاد سرگلی، مدرس ویرایش و نگارش در تازهترین یادداشت خود از مجموعه یادداشتهایی درباره واژهشناسی به توضیحی درباره این سه واژه پرداخته و نوشته است:
«بغداد و بیدخت و بیستون
بغداد کلمهای فارسی است و اینگونه ساخته شده: بغ+داد
«بغ» به معنای «ایزد و یزدان» یا «بت و صنم» است.
«داد» به معنای آفریدن و عطا کردن.
بغداد یعنی آفریده ایزد، بغآفرید، عطیةالصنم.
«بی-» در کلمات «بیدخت» و «بیستون» با «بغ» همریشه است.
بیدخت: بی+دخت، یعنی دختر یزدان.
بیستون: بی+ستان/ستون (پسوند مکان)، یعنی جایگاه [ستایشِ] یزدان.
چرا «بیستان» تبدیل به بیستون شده؟ شاید فرایندش شبیه تغییر «ساختمان» به «ساختمون»، «نان» به «نون»، یا حتی «تهران» به «تهرون» باشد. از همینجا میتوان فهمید تغییر «-ان» به «-ون» بسیار قدمت دارد.»