عضو کمیته علمی ستاد کرونا: از دز سوم کرونا استقبال نشده؛ خیالمان از اومیکرون راحت نیست

دبیر کمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید۱۹ با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۴۰ درصد از موارد کرونایی که در کشور در حال گردش است، از نوع سویه اُمیکرون است، گفت: درصد ابتلا به اُمیکرون و تعداد موارد بیماری در کشور در حال افزایش است و به نظر می‌رسد که سیگنالی برای موج ششم دریافت کرده‌ایم و در صورت ادامه این شرایط، هفته آینده اُمیکرون به ویروس غالب در کشور بدل می‌شود.

دکتر مسعود یونسیان درباره وضعیت بیماری کووید ۱۹ با سویه اُمیکرون در کشور، گفت: ثبت تعدادی مرگ ناشی از اُمیکرون چیز دور از انتظاری نبود. زیرا قبلا هم تمام صاحب‌نظران اعلام کرده بودند که هرچند شدت اُمیکرون بسیار کمتر است، اما اصلا با یک سرماخوردگی قابل مقایسه نیست. به طوری که هم می‌تواند بیماری شدید و هم مرگ به دنبال داشته باشد. زمانیکه تعداد موارد افزایش می‌یابد، طبیعی است که منجر به مرگ‌ومیر هم می‌شود.

گردش ۴۰ درصدی “اُمیکرون” در کشور

وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۴۰ درصد از موارد کرونایی که در کشور در حال گردش است، از نوع سویه اُمیکرون است، افزود: طبیعتا این درصد در حال افزایش است. همچنین تعداد موارد بیماری هم در هفته گذشته از روز شنبه تا روز جمعه، به شکل منظمی در حال افزایش بود. البته شنبه یک کاهش موارد داشتیم، اما باید توجه کرد که معمولا روزهای جمعه و روزهای تعطیل تعداد موارد کمتری داریم. موارد ابتلایی را که در روز جمعه گزارش می‌کنیم، مواردی هستند که از پنجشنبه تا صبح جمعه شناسایی شدند و همیشه شنبه‌ها کاهش موارد داریم. بنابراین کاهشی که شنبه هفته جاری نسبت به روزهای گذشته داشتیم، خیلی قابل استناد نیست و باید روزهای دیگر را مدنظر قرار داد.

افزایش اُمیکرون؛ هفته‌ای ۱۰ درصد

یونسیان با بیان اینکه واقعیت این است که سویه اُمیکرون افزایش یافته است، گفت: به طوری که طی چهار هفته گذشته، تقریبا موارد اُمیکرون هفته‌ای ۱۰ درصد افزایش یافته است. به طوری که چهار هفته گذشته، هشت درصد موارد ابتلا را شامل می‌شد، در سه هفته گذشته ۱۸ درصد، در دو هفته گذشته ۳۳ درصد و در هفته اخیر هم ۴۳ درصد موارد ابتلا را شامل می‌شده است. بنابراین درصد ابتلا به اُمیکرون و تعداد موارد بیماری در کشور در حال افزایش است و به نظر می‌رسد که سیگنالی برای موج ششم دریافت کرده‌ایم.

وی ادامه داد: در صورت ادامه این شرایط، هفته آینده اُمیکرون به ویروس غالب در کشور بدل می‌شود. البته در حال حاضر هم در برخی استان‌ها طبق نمونه‌گیری‌های انجام شده، اُمیکرون غالب بوده است. منتها از آنجایی که نمونه‌گیری به صورت تصادفی انجام نمی‌شود، خیلی نمی‌توانیم روی درصدهایی که از استان‌ها می‌آید، استناد کنیم. اگر نمونه‌گیری تصادفی انجام می‌دادیم، می‌توانستیم با اطمینان بیشتری صحبت کنیم. با این حال با هر روشی که نمونه‌گیری را انجام داده باشیم، مشخص است که طی چهار هفته اخیر به طور متوسط هر هفته ۱۰ درصد افزایش داشتیم و با هر روالی که نمونه‌گیری کرده باشیم، شاهدیم که سهم اُمیکرون در حال افزایش است و انتظار داریم که در هفته آینده، اُمیکرون در کشور غالب شود.

کاهش شدید رعایت پروتکل‌های ضدکرونا

یونسیان با اشاره به کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی، گفت: رعایت پروتکل‌های بهداشتی هم از نظر ماسک، هم از نظر حضور در اجتماعات و … بسیار پایین آمده است. از طرفی نه دولت اعمال محدودیت را تشدید کرده و نه مردم همراهی کرده‌اند. وقتی دولت سخت‌گیری ندارد، مردم هم همراهی نمی‌کنند.

فریب اُمیکرون

وی درباره وضعیت آمادگی بیمارستان‌ها در برابر اُمیکرون، گفت: گزارشات پراکنده‌ای شنیدیم مبنی بر اینکه بعد از فروکش موج پنجم در کشور، برخی بیمارستان‌ها بخش‌هایشان را بسته‌اند که البته مجددا می‌تواند بازگشایی شود، اما گزارشات موردی داشتیم که برخی بیمارستان ها حتی با پرسنل قراردادی قطع همکاری کردند. این هم از نظر اخلاقی درست نیست؛ یعنی زمانیکه به یک نیرویی احتیاج داریم، با او قرارداد ببنیدیم و به محض اینکه نیازمان برطرف شد، با آنها قطع همکاری کنیم. بنابراین وعده‌هایی برای جذب این پرسنل وجود داشت که باید در نظر گرفته شود. البته مسائل بودجه و … هم مطرح است. در عین حال از نظر بهداشتی هم نباید به محض فروکش کردن یک موج، فکر کنیم که همه چیز تمام شده است. نباید فریب ادعاهایی نظیر اینکه اُمیکرون پایان کروناست را خورد. در حالی که اینطور نیست. هنوز میلیون ها نفر در دنیا واکسن تزریق نکردند و احتمال جهش‌های دیگری هم وجود دارد که ممکن است شدید باشند. اگر این موضوع صحت داشته باشد و در سطح وسیعی از کشور رخ داده باشد، نگرانی ایجاد می‌کند. زیرا در حال حاضر باید تمام بیمارستان‌هایمان در وضعیت آماده‌باش باشند و دارو و تخت و پرسنل را مجددا احیا کنند تا اگر مجددا شاهد سرریز شدن بیمارستان‌ها بودیم، مشکلی نداشته باشیم و مرگ‌ومیرمان افزایش نیابد.

در کشور فعلا کمبود تست‌گیری نداریم

یونسیان درباره میزان تست‌گیری کرونا در کشور، گفت: به نظر نمی‌رسد که میزان تست‌گیری در کشور کم باشد. زیرا درصد تست مثبت ما بالا نرفته است. هر زمان که درصد تست‌های مثبت بالا می‌رود، نگران‌کننده است. در اوج پیک پنجم از هر دو تستی که می‌گرفتیم، یک تست مثبت بود، یعنی ۵۰ درصد. بر اساس آخرین آماری که کشور گزارش کرده و در سایت‌های بین‌المللی هم منعکس شده است، طی ۲۰ روز اخیر همواره کمتر از پنج درصد تست‌هایمان مثبت بوده و این نشان می‌دهد که کمبود تست نداشتیم و در حال حاضر به اندازه کافی تست انجام می‌دهیم.

وی ادامه داد: البته صاحب‌نظران اعلام می‌کنند که کیت‌های PCR توانایی تشخیص کرونا را دارند. برای تعیین نوع سویه و واریانت هم به توالی‌یابی نیاز داریم. بر این اساس در کشور قابلیت تشخیص اُمیکرون وجود دارد و نگرانی نداریم. با این حال مشاهدات برخی پزشکان نشان می‌دهد که برخی افراد علائم اُمیکرون را دارند، اما تست‌شان مثبت نمی‌شود. حال درباره اینکه آیا این موارد کرونا است یا آنفلوآنزا و … در حال حاضر نمی‌توان اظهارنظر کرد، اما نکته‌ای را که باید طی روزهای آینده تعیین تکلیف کنیم، این است که آیا واقعا کیت‌های PCR ما به درستی توانایی تشخیص اُمیکرون را هم دارند یا خیر؟. حال اگر پاسخ این سوال با قطعیت مثبت باشد، پاسخ من هم به این سوال که آیا نسبت تست‌هایی که انجام می‌دهیم، کافی بوده یا خیر،  مثبت است، اما اگر واقعا پایین بودن درصد مثبت تست‌های ما ناشی از این باشد که به کیت جدیدی نیاز داریم، آن زمان وضعیت متفاوت می‌شود. فعلا نظرات دانشمندان این است که کیت‌های PCR برای تشخیص موارد کرونا اعم از اینکه چه واریانتی باشند، مناسب بوده است.

لزوم تعیین جایگاه رپید تست‌های کرونا در غربالگری

یونسیان تاکید کرد: در عین حال اکنون تعداد تست‌های ما کافی است، اما اگر شاهد افزایش موشک‌بار و شدید تعداد موارد مانند آنچه در اروپا و آمریکا دیدیم، باشیم، آن زمان دیگر قطعا تست‌های ما ممکن است ناکافی باشد. از وزارت بهداشت درخواست دارم که جایگاه کیت‌های رپید آنتی‌ژن را که برخی از آن‌ها مجوز سازمان غذا و دارو را هم دریافت کردند و نتایج‌شان از نظر مثبت و منفی کاذب هم مورد تایید قرار گرفته، در تشخیص کووید ۱۹ مشخص کند. البته کماکان PCR تست تشخیصی کووید ۱۹ است، اما کشورهای زیادی در کنار این تست، تست‌های رپید را هم برای غربالگری مورد استفاده قرار می‌دهند. اگر شاهد افزایش موارد باشیم، تعداد تست‌هایمان ممکن است کم باشد و بنابراین جایگاه تست‌های رپید و سریع بعد از ارزیابی‌های علمی دقیق باید مشخص شود.

تاخیر برخی در تزریق دز دوم واکسن کرونا

وی درباره وضعیت واکسیناسیون علیه کرونا در کشور، گفت: نه واکسیناسیون دز دوم ما آنطور که باید باشد اتفاق افتاد و نه واکسیناسیون دز سوم. دز دوم با دز سوم یک فاصله‌ای دارد که مقداری نگران کننده است. وقتی تزریق واکسن دز اول در کشور به بالای ۶۰ میلیون رسیده، انتظار نداریم که تزریق دز دوم‌مان ۵۳ میلیون باشد. در عین حال به نظر می‌رسد که بخشی از دز دومی‌ها تاخیر داشته و در تزریق واکسن تردید داشتند. تزریق دز اول و دوم جزو واجبات مقابله با این بیماری است. تزریق دز سوم هم توصیه می‌شود که حتما انجام شود، اما علی‌رغم فراهم بودن واکسن و علی‌رغم اینکه مطالعات نشان داده که هر واکسنی که تزریق کرده باشید، با تزریق دز سوم محافظت خوبی خواهید داشت، اما باز هم استقبال خوبی نشده است و آنقدر نیست که برای پیشگیری از انتشار اُمیکرون خیالمان را راحت کند.

یونسیان گفت: درصد تزریق دز اول از کل جمعیت کشور ۷۲ درصد و در جمعیت واجد شرایط بالای ۱۲ سال  ۹۰ درصد بوده است. همچنین تزریق دز دوم در کل جمعیت کشور ۶۳ درصد و در جمعیت واجد شرایط بالای ۱۲ سال ۸۰ درصد بوده است. در عین حال تزریق دز سوم واکسن در کل جمعیت کشور ۱۵ درصد و در جمعیت واجدین شرایط بالای ۱۲ سال ۱۸ درصد بوده است.

۱۰ درصد واجدین شرایط واکسن، هنوز واکسینه نشده‌اند

وی درباره وضعیت واکسن‌نزده‌ها، گفت: بالای ۱۰ درصد جمعیت واجد شرایطی که باید واکسن تزریق می‌کردند، این اقدام را انجام نداده‌اند. همچنین از کل جمعیت کشور هم ۱۶.۵ میلیون نفر کودک زیر ۱۲ سال واکسن تزریق نکرده‌اند. این تعداد می‌توانند آلوده شوند و درصد عمده‌ای از آنها می‌توانند دیگران را آلوده کنند و از این نظر نگرانی وجود دارد.

یونسیان در پایان صحبت هایش درباره ویژگی‌های پیک ششم کرونا گفت: یکی از ویژگی‌های پیک ششم کرونا این است که تعداد زیادی از افراد بدون علامت یا کم علامت مبتلا می‌شوند، اما افرادی که واکسن تزریق نکرده باشند، ممکن است که درصد موارد شدید بیماری در آنها بیشتر باشد. بنابراین افراد واکسن نزده یا افرادی که واکسیناسیون‌شان کامل نشده است، در خطر بیشتری هستند.

وی گفت: بنابراین توصیه می‌شود که پروتکل‌های بهداشتی نظیر رعایت فاصله گذاری، استفاده از ماسک و… را جدی بگیرند. در عین حال انتظار داریم که افرادی که دو نوبت واکسن‌شان را دریافت کرده باشند، ابتلایشان به اُمیکرون خفیف‌تر باشد. توصیه می‌کنم که مردم با هر علامتی به بیمارستان و پزشک مراجعه نکنند؛ چراکه اکثر موارد خفیف بوده و با درمان علامتی بهبود می‌یابند، درصد ناچیزی هم ممکن است نیاز به مراجعه داشته باشند که آنها ممکن است که تنگی نفس یا تب داشته باشند، مابقی موارد با درمان‌های علامتی بهبود می‌یابند، اما باید مراقب باشند که دیگران را آلوده نکنند.