لغو نشست کلابهاوسی عبدالناصر همتی؛ نگذاشتند، نخواست یا جُربُزه نداشت؟
درپی لغو نشست مجازی عبدالناصر همتی در کلاب هاوس مصطفی تاجزاده، عبدالناصر همتی و محمود صادقی سه روایت متفاوت را نقل کردهاند.
بیان فردا هنوز مثل دوران انتخابات خبرساز است. کلابهاوس بار دیگر سوژه یک خبر و بحث در فضای شبکههای اجتماعی شد و این بار داستان نشستی که قرار بود با حضور عبدالناصر همتی، رئیس کل پیشین بانک مرکزی و نامزد انتخابات ریاست جهموری سال 1400 که حدود دو میلیون و 800 هزار رای از مردم گرفته بود، برگزار شود به بحثهای سیاسیون راه یافت، با دو روایت مختلف که البته خود همتی و حامیان بر سر انتخاب روایت صحیح از میانشان اتفاق نظر نداشتند.
ماجرا از اعلام نشستی بر بستر نرمافزار گفتوگوی عمومی کلابهاوس شروع شد. بنا بود همتی، هم به عنوان یک مقام اقتصادی دولت پیشین و هم به عنوان یکی از نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری، در کلابی به نام «کافه خبر» برای نشستی با عنوان «بررسی مسائل اقتصادی روز کشور» حاضر شود. اندکی پیش از زمان تعیین شده برای شروع جلسه اما اعلام شد که این جلسه لغو شده است. دعوا اما کمی بعد و بر سر علت لغو این جلسه بالا گرفت.
تاجزاده: نگذاشتند
مصطفی تاجزاده که خود نامزد رد صلاحیت شده انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ بود در توییتی اعتراضی ادعا کرد: «کلاب کافه خبر دیشب در نظر داشت با حضور همتی به بررسی مسائل اقتصادی روز کشور بپردازد. اطلاعات سپاه ۲۰ دقیقه قبل از تشکیل اتاق به او ابلاغ میکند که حق شرکت در این برنامه را ندارد. آنها با چه مجوز قانونی گفتوگو را منتفی کردند؟ بحث آزاد درباره مسائل اقتصادی چه خطری دارد؟»
روایت تاجزاده از علت لغو این جلسه، واکنش گسترده منتقدان همتی را به دنبال داشت که پذیرش لغو جلسه به این شکل از سوی او را نمایشی از ضعف یا فقدان شجاعت سیاسی در او خواندند. این انتقادات بهخصوص به این دلیل مطرح شد که همتی در کارزار انتخاباتی خود با شعارهایی مثل «بزنید زیر میز» خود را به عنوان گزینهای برای ایستادگی در مقابل نهادهای غیرانتخابی مطرح کرده بود. منتقدان او پذیرفتن تصمیم یکی از همان نهادها برای لغو یک جلسه گفتوگوی مجازی در فاصله اندک زمانی را به معنای ناتوانی او در مقابلهای خواندند که پیشتر مدعیاش بود.
همتی البته مدافعانی نیز داشت که تصمیم همتی را برای خودداری از تقابلی که به مجازاتها یا حتی محرومیتهای احتمالی منجر میشد، منطقی میخواندند. اما این تنها انتقاد مطرح شده در این زمینه علیه همتی نبود. برخی از کاربران شبکههای اجتماعی نیز به این نکته اشاره کردند که همتی خود درباره این که چنین نهادی جلسه گفتوگوی او را تعطیل کرده اطلاعرسانی و موضعگیری نکرده یا اعتراضی نسبت به این اقدام نشان نداده است.
همتی: خودم خواستم
در میانه همین بحث که بیشتر در فضای توئیتر شکل گرفته بود، سرانجام همتی با یک توئیت لغو جلسه را در فاصله چند دقیقه به زمان تعیین شده برای شروع، به تشخیص خود اعلام کرد و در حساب توئیترش نوشت: «من همواره نظراتم را درباره مسائل اقتصاد کشور در توییتر و اینستاگرام صریحاً مطرح میکنم و از کسی هم واهمه ندارم. سوابق ماههای اخیر، مؤید ادعایم است. شرایط کشور را هم به خوبی درک میکنم و به همین دلیل تصمیم گرفتم در فرصت دیگری در کلابهاوس نظرات اقتصادیم را مطرح [کنم] و گفتوشنود داشته باشم.»
صادقی: جُربُزه نداشت
توییت همتی که در آن به جای اعتراضی که منتقدانش انتظار داشتند، به گردن گرفتن لغو جلسه را به همراه داشت، عملا باعث تشدید انتقادات نیز شد. شاید برجستهترین نام در میان این منتقدان، صریحترین نقد را نیز علیه او مطرح کرد. محمود صادقی، از فعالان سیاسی اصلاح طلب و نماینده سابق مجلس با نقل توییت همتی و با لحنی تند، انتقادی را که پیشتر نیز دیگران در واکنش به لغو این جلسه مجازی مطرح کرده بودند تکرار کرد و نوشت: «واقعا در شگفتم برای کسی که با تماس یک نهاد امنیتی از حضور در یک اتاق مجازی از قبل اعلام شده پاپس میکشد، چگونه میتوان جربزهای برای عهدهدار شدن پست مهم ریاستجمهوری متصور شد!!»
صادقی البته در حالی این توییت را نوشت که خود در روزهای منتهی به انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ در نهایت از همتی حمایت کرده بود: «نظر به شرایط خطیر کشور، اینجانب هیچ حجت شرعی برای بیتفاوتی در انتخابات نمیبینم و با توجه به تجویز جبهه اصلاحات ایران، حمایت خود را از دکتر عبدالناصر همتی اعلام میدارم. امیدوارم همه کسانی که دل در گرو توسعه ایران عزیز و دفاع از جمهوریت نظام دارند بیتفاوت نباشند.»
در عین حال، این اولین بار پس از انتخابات نیز نبود که صادقی همتی را هدف نقد خود قرار میداد. تیر ماه ۱۴۰۰، همتی هم از اصلاحطلبان و هم از اعضای دولت سابق بابت عدم حمایت یا حمایت ناکافی از خودش انتقادات و گلایههایی مطرح کرد، از جمله این که درباره دولت حسن روحانی گفت: «جفایی که دولت در حق من کرد که هیچوقت یادم نمیرود.» او همچنین در آن چه به نظر انتقاد از موضعگیری سیدمحمد خاتمی در انتخابات ۱۴۰۰ میآمد گفت: «انتظار داشتم که بزرگان در این باره تصمیم بگیرند، اینکه فقط اطلاعیه بدهند و غیرمستقیم حرف بزنند، بهطوریکه یک نفر شاید فکر کند از همتی حمایت کرده باشند، اینکه کاری نداشت و همه میتوانستند چنین اطلاعیهای بدهند.»
همان زمان در واکنش به شکواییه همتی، صادقی در توئیتر چنین نوشت: «جناب آقای همتی! لطفا طوری اظهارنظر نفرمایید که کسانی که از شما حمایت کردند، پشیمان شوند؛ کسی که مستقل و بدون هماهنگی تشکیلاتی قبلی نامزد میشود، نباید طلبکار حمایت تشکیلاتی باشد. بعضی از تعابیر شما این شائبه را تقویت میکند که شما هم از بازیگران مهندسی انتخابات هستید».
این توئیت هم البته اولین نمونه تقابل حامیان و منتقدان همتی نیز نبود. در ماههای پس از انتخابات، هر از گاهی در فضای شبکههای اجتماعی، حامیان همتی در انتخابات ۱۴۰۰ با اصلاحطلبان سابق و نیز با اصلاحطلبان و اعتدالگرایانی که از او حمایت نکردند در تقابل قرار میگیرند، تقابلی که در آن بخشی از رأیدهندگان به همتی بقیه را متهم میکنند با عدم حمایت از همتی در مقابل سیدابراهیم رئیسی، عملا در روندهای شکلگرفته در دولت سیزدهم سهیم هستند. در مقابل گروهی از منتقدان و مخالفان همتی نیز همچنان بر مواضع خود مبنی بر فقدان توان سیاسی لازم در همتی برای کسب نتیجه حین و پس از انتخابات و نیز مهیانبودن شرایط برای رقابت انتخاباتی تأکید میکنند.
ماجرای کافه خبر، قطعا آخرین نمونه بحث میان این چند گروه غیراصولگرا یا حتی احتمالا آخرین جدل بر سر همتی هم نخواهد بود؛ اما یک نکته در این میان باقی و آن این که شاید برگزاری این جلسه مجازی به اندازه دعوایی که در نتیجه لغو آن شکل گرفت، خبرساز نمیشد.