عباس حسین‌نژاد، مدیر انتشارات «پرنده»، عابس قدسی، مدیر انتشارات «سپیده باوران» و مرتضی کاردَر، مدیر انتشارات «هرمس»، می‌گویند در سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، بارها با این صحنه مواجه شده‌اند که بازدیدکنندگان کتابی را بردارند، ورق بزنند و با دیدن قیمت آن، با افسوس سرجایش بگذارندش.
سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، امروز، پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت هشتمین روز خود را از سر می‌گذارد، هرچند اگر آلودگی هوای تهران در روز سه‌شنبه ۲۷ اردیبهشت منجر به تعطیلی آن نمی‌شد، امروز روز نهمش بود.
روز گذشته، چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت، علی رمضانی، قائم‌مقام نمایشگاه و سخنگوی آن در هفتمین نشست خبری خود که به صورت روزانه برگزار می‌شود، اعلام کرد « …تا پایان روز هفتم، ۱۰۰ میلیارد تومان کتاب به فروش رسیده است.» با این حال هستند ناشرانی که معتقدند بارها و بارها پیش آمده است که حاضران در نمایشگاه، کتابی را بردارند، ورق بزنند و با دیدن قیمتش آن را سر جای خود بگذارند.
این موضوعی بود که با عباس حسین‌نژاد، مدیر انتشارات «پرنده»، عابس قدسی، مدیر انتشارات «سپیده باوران» و مرتضی کاردَر، مدیر انتشارات «هرمس» در میان گذاشتیم و در ادامه، پاسخ آن‌ها را می‌خوانید.
تخفیف بیشتر برای علاقه‌مندان
عباس حسین‌نژاد، مدیر انتشارات «پرنده»، صحبت‌هایش را این‌طور آغاز می‌کند: «متاسفانه این صحنه را بسیار دیده‌ایم که آدم‌ها قیمت را که می‌بینند، حال‌شان مقداری بد می‌شود و کتاب را زمین می‌گذارند و طبیعتا این گرانی‌ها در دست کشیدن خریدار از خریدن موثر واقع شده است و آدم‌ها در چنین شرایطی الویت‌هایشان را عوض می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «نمی‌دانم گفتنش خوب است یا نه ولی من به دوستان غرفه خودمان گفتم اگر دیدید کسی تمایلی به خریدن کتابی دارد اما تخفیف ۱۰ درصدی نمایشگاه به خریدن کتاب مجابش نمی‌کند، کتاب را با تخفیف ۱۵ درصد و در مورد بعضی آثار، با تخفیف ۲۵ درصدی به او بدهید. درواقع گفتم اگر احساس می‌کنید خریدار در صورت افزایش درصد تخفیف، کتاب را می‌خرد و دست خالی از نمایشگاه نمی‌رود، مختارید که به او تخفیف بیشتری بدهید.»
کتاب را با کم‌ترین سود می‌دهیم، ولی باز هم گران است
عابس قدسی، مدیر انتشارات «سپیده باوران» با بیان این که «ما امسال در مصلی امام‌خمینی(ره) غرفه نگرفتیم و فقط در نمایشگاه مجازی حضور داریم» ادامه می‌دهد: «لذا آن‌چه می‌گویم براساس مشاهده خودم به عنوان یک مخاطب در نمایشگاه است.»
او می‌افزاید: «نمایشگاه امسال به دلایل متعددی خلوت‌تر از آخرین دوره برپایی آن در سال ۱۳۹۸ است. یکی از این دلایل، هم‌زمانی نمایشگاه فیزیکی با نمایشگاه مجازی است که بخشی از مخاطب را به خود جذب می‌کند، ضمن این که بن‌های تخفیف نمایشگاه نیز صرفا در بخش مجازی قابل استفاده است. نکته دوم این که نمایشگاه مجازی قبلی نیز چند ماه پیش برگزار شد و ما اگر هر چند ماه یک بار قصد برگزاری نمایشگاه مجازی را داریم، باید بدانیم که طبیعتا مخاطب توان رقم زدن حضوری پرشور در همه این دوره‌ها را ندارد.»
قدسی با اشاره به نکته سوم، می‌گوید: «نکته سوم این‌که، قیمت کتاب‌ها، هم‌زمان با خیلی چیزهای دیگر افزایش یافته است هرچند ما معتقدیم هنوز به قیمت واقعی‌اش نرسیده است. اهالی نشر می‌دانند که آسیب‌پذیرترین کالای بازار، کالایی است که آن‌ها عرضه می‌کنند و در نتیجه در روند قیمت‌گذاری ناگزیند که به حداقل‌ها بسنده کنند و قیمت را با حداقل حاشیه سود افزایش دهند. با همه این اوصاف به دلیل افزایش سرسام‌آور قیمت کاغذ و هزینه‌های چاپ و صحافی و… کتاب هم در پاره‌ای موارد تبدیل به کالایی گران‌قیمت شده است.»
او در پایان تاکید می‌کند: «هم‌زمان با همه این نکات، وقایع چند روز اخیر در ماجرای آزادسازی قیمت‌ها و تاثیر روانی آن در ذهن جامعه قطعا در کاهش میزان خرید بی‌تاثیر نبوده است و در کاهش استقبال از نمایشگاه نقش داشته است.»
تلاقی نمایشگاه با آزادسازی قیمت‌ها، اتفاقی بد بود
مرتضی کاردَر، مدیر انتشارات «هرمس»، در پاسخ به سوالی که از دو ناشر پیشین پرسیدیم؛ آیا در نمایشگاه مخاطبانی را دیده‌اید که با مشاهده قیمت کتاب، آن را سرجایش بگذارند، می‌گوید: «بسیار پیش آمده است.»
او ادامه می‌دهد: «تلاقی این دو اتفاق؛ نمایشگاه کتاب و آزادسازی قیمت‌ها بدترین اتفاقی بود که می‌توانست بعد از دو سال عدم برگزاری در پی شیوع کرونا برای نمایشگاه کتاب رخ دهد. اگر نمایشگاه یک هفته، ۱۰ روز قبل‌تر یا ۲۰ روز، یک ماه بعدتر از این اتفاق انجام می‌شد، احتمالا تکلیف آدم‌ها در مواجه با کتاب و میزان حضور کتاب در سبد خریدشان بسیار مشخص‌تر از این بود اما تلاقی این‌ها با هم اتفاق جالبی برای حوزه کتاب نبود.»
او در پاسخ به این سوال که آیا عدد و رقمی از میزان فروش نشرش طی روزهایی که از برگزاری نمایشگاه کتاب می‌گذرد در دست دارد یا خیر، می‌گوید: «عدد و رقم داریم ولی عدد و رقم‌های امسال را، قاعدتا نباید با آخرین نمایشگاهی که در سال ۱۳۹۸ برگزاری شد مقایسه کرد و حتی نباید با چند ماه پیش هم مقایسه کرد و باید با شرایط امروز سنجیدش. عددهای بسیاری از ناشران، عددهای جالبی نیست. به ویژه این که حضور در نمایشگاه نیز هزینه‌هایی از جمله هزینه نیروی انسانی، حمل‌ونقل و… را شامل می‌شود که در مقایسه با دو سال پیش، سه، چهار برابر شده است. در نتیجه هنوز عددهای واقعی درنیامده است و باید صبر کنیم تا پنجشنبه، جمعه و شنبه بگذرد و نمایشگاه تمام شود و بعد با احتساب هزینه‌های جانبی نمایشگاه ببینیم که به چه عددی می‌رسیم اما پیش‌بینی من به واسطه آن چه تا این جا اتفاق افتاده است، جالب به نظر نمی‌رسد.»
