با نزدیک شدن به انتخابات ایران، نظرسنجی ها در امریکا حاکی از پیشی گرفتن ترامپ از بایدن در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری است. در صورت انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور امریکا، وضعیت در ایران و با انتخاب رئیس جمهور جدید چگونه خواهد بود؟
با فاصله پنج ماه از انتخابات ایران، در امریکا انتخاباتی برگزار خواهد شد که یک طرف آن را دونالد ترامپ تشکیل می دهد. اگرچه رقیب او بایدن رئیس جمهور فعلی امریکا و مورد حمایت دموکرات ها است اما نظرسنجی مشترک نیویورک‌تایمز، کالج سیه‌نا و روزنامه «فیلادلفیا اینکوایرر» نشان می‌دهد ترامپ در پنج ایالت از ۶ ایالت حساس آمریکا محبوبیت بیشتری نسبت به بایدن دارد. این در حالی است که سناتورهای دموکرات در این ایالت‌ها از رقبای جمهوری‌خواه خود محبوب‌تر هستند.
این نظرسنجی که نتایج آن به تازگی منتشر شده، نشان می‌دهد احتمال پیروزی ترامپ در رقابت مستقیم با بایدن در ایالت‌های آریزونا، پنسیلوانیا، ویسکانسین، نوادا و جورجیا بیشتر است. این نظرسنجی نشان داد از ۶ ایالت سرنوشت‌ساز در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا، ترامپ تنها در ایالت میشیگان رقابت را به بایدن واگذار خواهد کرد.
این نظرسنجی نشان داد ترامپ در انتخابات آتی نسبت به انتخابات ۲۰۲۰ محبوبیت بیشتری در میان جوانان و شهروندان رنگین‌پوست آمریکا پیدا کرده است و حامیان او در رده سنی ۱۸ تا ۲۹ سال با بایدن برابری می‌کند. از سوی دیگر، تنها ۲۰ درصد از رای‌دهندگان سیاه‌پوست در ۶ ایالت کلیدی آمریکا گفتند ترامپ را به عنوان رئیس‌جمهور بعدی خود انتخاب خواهند کرد.
تاثیر پیروزی ترامپ بر دولت آینده در ایران
در همین حال، پیروزی های پی در پی ترامپ در انتخابات مقدماتی جمهوریخواهان و نامزدی نهایی او برای انتخابات آینده نیز به طور قابل توجهی بر بازار ارز ایران اثرگذاشت و دلار امریکا در مقاطع تاریخی متاثر از اخبار برتری ترامپ در نظرسنجی ها به ۶۰ هزار تومان رسید.
اگرچه کارشناسان معتقدند ایران پس از سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی، ثبات خود را در سیاست نفتی حفظ کرده، با این حال، آنها هشدار دادند که عرضه نفت خام ایران با تهدید بزرگتر بازگشت احتمالی دونالد ترامپ به کاخ سفید مواجه است.
چالشی که با توجه به تقابل نظامی ایران و اسرائیل، تهدید قریب الوقوع جنگ گسترده تر در خاورمیانه را اجتناب ناپذیر کرده می کند. در چنین شرایطی، ناظران سیاسی سه سناریو را در صورت برآمدن ترامپ در امریکا و چگونگی اثرگذاری بر ایران پیشبینی می کنند:
۱- شوک اقتصادی بالقوه ۲- اقدام نظامی جسورانه تر علیه ایران و ۳- افزایش جنبش های اعتراضی در داخل ایران
احتمالات از چگونگی اثر ترامپ بر سیاست و اقتصاد ایران
در سال ۲۰۱۸، ترامپ ایالات متحده را از توافق هسته ای ایران که در زمان باراک اوباما منعقد شده بود، خارج کرد و تحریم های فلج کننده ای را علیه این کشورمان به عنوان بخشی از کمپین “فشار حداکثری” خود بر دولت ایران اعمال کرد.
کمپین ترامپ صادرات نفت ایران را به پایین ترین سطح تاریخ ایران بعد از انقلاب ۵۷ یعنی زیر ۴۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داد و به طور قابل توجهی بودجه متکی به نفت ایران را که حدود ۷۰ درصد درآمد دولت را تشکیل می داد، کاهش داد. علاوه بر این بین سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۲۰، ارزش پول ملی ایران بیش از ۶۰۰ درصد کاهش یافت. اما این باعث نشد تا ایران سیاست هایش را در خاورمیانه تغییر دهد و روی کارآمدن بایدن تا ماه ها ایران را از زیر فشار اقتصادی فلج کننده خارج کرد.
در همین راستا پس از انتخاب جو بایدن به عنوان رئیس جمهور در سال ۲۰۲۰ ایران موفق به افزایش صادرات نفت خود شد و برابر گزارشات اعلامی صادرات نفت ایران در سه ماه اول سال ۲۰۲۴ به بالاترین میزان شش ساله یعنی حدود ۱.۵۶ میلیون بشکه در روز رسید. از این رو جمهوری خواهان در امریکا، دولت بایدن را به دلیل عدم اجرای تحریم ها علیه ایران سرزنش می کنند، در حالی که کاخ سفید اصرار دارد که تحریم ها هنوز پا برجا هستند.
این در حالی است که اقتصاد ایران هنوز در برابر اثرات تحریم ها ضعیف است و بازگشت بالقوه ترامپ می تواند موج جدیدی از فشار را به همراه داشته باشد. تحلیلگران روابط بین الملل معتقدند بازگشت ترامپ باعث خواهد شد صادرات نفت ایران دوباره آسیب ببیند. از سوی دیگر بازگشت ترامپ مستلزم آماده شدن ایران برای “افزایش فشار تحریم ها و شوک اقتصادی” بزرگتری است که مشخص نیست تا چه میزان بنیان های اقتصاد کشورمان توان تحمل آن را خواهد داشت.
چه آنکه افزایش فشارها بر ایران یا گروه های محور مقاومت احتمالا منجر به افزایش اقدام نظامی ایالات متحده یا اسرائیل علیه شیعیان در عراق و سوریه خواهد شد.
ارتباط انتخابات ایران و امریکا
ناظران سیاسی معتقدند تنها افزایش مشارکت سیاسی در انتخابات و روی کار آمدن رئیس جمهوری با رای بالا خواهد توانست تاب آوری ایران را در صورت روی کار آمدن ترامپ تضمین کند. اما با نگاه به انتخابات اسفندماه ۱۴۰۲ تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری نمی توان اطمینان داشت که فضای سرد جامعه ایرانی جای خود را به گرمای رقابت های انتخاباتی دهد.
آنچنان که میزان مشارکت رای دهندگان در انتخابات مجلس اسفندماه تنها ۴۱ درصد گزارش شد و در تهران، میزان مشارکت تنها ۲۴ درصد بود که کمترین میزان در تاریخ جمهوری اسلامی را به خود اختصاص داد.
این سومین بار در چهار سال گذشته از جمله دو انتخابات پارلمانی و یک انتخابات ریاست جمهوری است که در آن میزان مشارکت رای دهندگان کمتر از ۵۰ درصد است.
از این رو با توجه به کاهش میزان مشارکت رای دهندگان و سه جنبش اعتراضی در فاصله سالهای ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ در سراسر کشور، کاهش مشارکت در انتخابات، نظام سیاسی ایران را با بحران مشروعیت مواجه خواهد کرد و این موضوع بیش از هر زمانی موقعیت مجلس خبرگان را برای تصمیمات مهم در زمان تصدی ترامپ، تحت تاثیر قرار می دهد.
بنابراین می توان چهار فرضیه در ارتباط با انتخابات امریکا و ایران در نظر گرفت و تحلیل ها حول آن را ترتیب داد:
پیروزی ترامپ/ رئیس جمهور محافظه کار در ایران (دولت نهم)
پیروزی ترامپ / رئیس جمهور میانه رو در ایران (دولت دوازدهم)
پیروزی بایدن / رئیس جمهور محافظه کار در ایران(دولت سیزدهم)
پیروزی بایدن / رئیس جمهور میانه رو در ایران (دولت یازدهم)
