بازديدهاي ميداني معاون امور گمركي و معاون قضايي دادستان كل كشور از انبارهاي گمرك فرودگاه بين‌المللي امام‌خميني و مشاهده رسوب 6500 تن دارو و مواد اوليه دارويي و داروهاي كروناي وارداتي همزمان با صف‌هاي طويلي كه از يك ماه قبل در انتظار دريافت قطره‌چكاني داروهاي حياتي در داروخانه‌هاي كشور تشكيل شده، پرده از يك واقعيت تلخ برداشت؛ متوليان سلامت و تخصيص ارز كالاهاي اساسي، در اين ماه‌هاي آخر فعاليت دولت دوازدهم، با سستي هرچه بيشتر، وظايف محوله خود را پيش بردند. رسوب 6500 تن دارو و مواد اوليه داروي كرونا در گمرك فرودگاه بين‌المللي امام‌خميني و چاله‌تراشي در ترخيص محموله‌هاي وارداتي سرم نمكي در اين روزهايي كه مردم مستاصل، سرگردان پيدا كردن داروخانه‌اي براي تهيه رمديسيوير و سرم نمكي و بسياري ديگر از اقلام داروهاي حياتي بودند، دليلي ندارد جز بي‌توجهي به لزوم ارزش قائل شدن براي ساعت‌ها و ثانيه‌هاي زندگي مردم. به دنبال آشكار شدن حجم 6500 تني محموله‌هاي دپوشده دارو و مواد اوليه دارو در انبار گمرك فرودگاه بين‌المللي امام‌خميني كه البته چندان هم خوشايند مسوولان سازمان غذا و دارو نبود، سعيد عمراني؛ معاون قضايي دادستان كل كشور به وارد‌كنندگان دارو دو ماه مهلت داد كه براي ترخيص كالاي خود اقدام كنند و در غير اين‌صورت، محموله‌ها به نفع سازمان اموال تمليكي و براي مزايده، ضبط خواهد شد.
روزنامه اعتماد در ادامه یادداشت خود نوشت: عمراني پس از بازديد انبارهاي مملو از دارو و مواد اوليه دارو و دپوي اقلام حياتي، با انتقاد از سوءمديريتي كه منجر به چشم‌انتظاري بيماران براي دسترسي به داروهاي حياتي شده، گفت: «در اين بازديد آمديم تا شاهد ترخيص يكسره و بي‌معطلي مواد اوليه سرم‌سازي از گمرك كشور به سمت بازار هدف باشيم اما در اين انبارها داروهاي متراكمي كه بعضا پيش‌زمينه ساخت داروهاي كرونا دارند مشاهده مي‌شود و دليل باقي ماندن اين داروها معلوم نيست. چرا نماينده وزارت بهداشت در خصوص ترخيص اين كالاها اقدامي نمي‌كند؟ در اين انبارها مواد اوليه‌اي مشاهده مي‌شود كه حدود 5 كيلو از آن امكان ساخت و توليد چند صد هزار دوز داروي كرونا را فراهم مي‌كند اما ماندن اين كالاها در انبار توجيهي ندارد و اگر ترخيص آنها مشكل تخصيص ارز دارد يا نيازمند مجوزهاي وزارت بهداشت است بايد نماينده وزارت بهداشت در اين محل حاضر شود و به محصولاتي كه از روي نياز، ثبت سفارش شده و به كشور آمده رسيدگي كند.
با توجه به نياز مبرم بيمارستان‌ها و داروخانه‌ها به اين مواد اوليه براي ساخت داروي كرونا در كشور، اگر در اين امر تسريعي صورت نگيرد، ما به عنوان مدعي‌العموم مطالبه‌گر خواهيم بود چون نه تنها خطر احتكار اين اقلام وجود دارد، اگر بخش خصوصي براي ترخيص هرچه سريع‌تر اين اقلام دارويي ورود نكند، اين اموال و كالاها را متروكه اعلام مي‌كنيم و از طريق سازمان اموال تمليكي آنها را به حراج مي‌گذاريم تا ساير شركت‌هاي دارويي از آنها استفاده كنند. » مهرداد جمال ارونقي، معاون امور گمركي كشور ديروز خبر داد كه به دنبال اين بازديد شبانه مسوولان قضايي از گمرك فرودگاه بين‌المللي امام‌خميني، طبق دستور معاون قضايي دادستان كل كشور به نمايندگان وزارتخانه‌هاي بهداشت، جهاد كشاورزي و صمت، مقرر شد كه تمام داروها و مواد اوليه دارويي مرتبط با كرونا ظرف چند ساعت ترخيص شده و تا پايان هفته جاري هم تكليف همه اقلام دارويي (به غير از كرونا) موجود در سردخانه‌هاي گمرك فرودگاه امام خميني(ره) روشن شده و تا شنبه هفته آينده آمار و ارقام مرتبط با همه كالاهاي مرتبط با حوزه دارو و بهداشت و درمان استخراج شده و موانع ترخيص آن برطرف شود.
به گفته ارونقي، بنا به ساير تصميمات اين جلسه، از اين پس ديگر هيچ گونه دارو و مواد اوليه دارويي به انبارهاي گمرك نمي‌رود بلكه پاي پرواز و به محض ورود به گمركات كشور، بايد توسط صاحبان كالا ترخيص در لحظه ترخيص شود. در حالي كه ديروز هم روساي كل دادگستري هرمزگان و آذربايجان غربي، از ماموريت ويژه و دستور قضايي براي ترخيص فوري محموله بزرگ مواد اوليه توليد سرم از بندر شهيد رجايي بندرعباس و گمرك بازرگان خبر دادند، دپوي طولاني‌مدت دارو و مواد اوليه دارويي و مانع‌تراشي مسوولان حوزه سلامت و تخصيص ارز براي ترخيص هرچه سريع‌تر سرم‌هاي نمكي در انبارهاي گمركات فرودگاه بين‌المللي امام‌خميني، شهيد رجايي و بازرگان طي روزهاي گذشته، در حالي است كه رييس سازمان غذا و دارو، پس از بازديد از حجم بالاي دپوي داروها در انبارهاي گمرك تهران، اعلام كرد كه تا امروز هيچ كمبودي از بابت مواد اوليه توليد سرم نمكي در كشور وجود نداشته و تنها دليل كمبود اين دارو در بازار، توقف موقت خط توليد يكي از شركت‌هاي توليد‌كننده بوده است.
محمدرضا شانه‌ساز همچنين مدعي شد كه سازمان غذا و دارو از ماه‌ها پيش و به دنبال اعلام مشكل يكي از شركت‌هاي توليد‌كننده سرم، برنامه‌ريزي‌هاي لازم را به منظور جبران كاهش توليد انجام داده بود و حتي تصميم به واردات سرم گرفت كه با توجه به تعهد كتبي شركت‌هاي توليد‌كننده مبني بر توانايي پوشش كامل نياز كشور، موضوع واردات منتفي شد اما توليدكنندگان موفق به انجام تعهدات خود نشدند و البته افزايش مصرف محلول‌هاي تزريقي حجيم ناشي از مصرف داروهاي مربوط به خيز پنجم كرونا نيز مزيد بر علت و باعث افزايش تقاضا در بازار شد كه به دنبال اعلام كمبود، تمهيدات لازم به منظور واردات هرچه سريع‌تر سرم و رفع كمبودها، توسط سازمان غذا و دارو انجام و از هفته گذشته روزانه چند صد هزار سرم وارد كشور شده و مشكل به سرعت در حال مرتفع شدن است و بنابراين، كمبودهاي مقطعي فعلي هيچ ارتباطي با كمبود ارز يا صرفه‌جويي ارزي ندارد. شانه‌ساز در ادامه توضيحات خود، اعتراضات مردمي و بيماران نيازمند نسبت به كمبود سرم‌هاي نمكي و ساير اقلام دارويي را به انگيزه‌هاي خاص و اظهارنظرهاي غيرمستند و جانبدارانه برخي افراد به قصد تشويش اذهان عمومي در اين شرايط حساس نسبت داد و در واكنش به چرايي دپوي 6500 تن دارو و مواد اوليه دارو در انبارهاي گمرك مدعي شد كه: «داروهاي مورد نياز، با حداقل اسناد و با هماهنگي گمرك و بانك مركزي، پاي پرواز ترخيص مي‌شوند اما اين اقلامي كه در انبار است، بايد بررسي شوند.
آنچه من بازديد كردم، بخش قابل توجهي از اين اقلام توليد‌كننده داخلي دارد و براساس قانون مصوب مجلس، كالايي كه توليد داخلي دارد وارداتش ممنوع است مگر اينكه تامين كمي و كيفي مشكل داشته باشد. برخي از اقلام هم مشتركند، اما براي پزشكي قابليت مصرف ندارند. برخي اقلام هم ثبت سفارش نشده‌اند. قرار شد ما ليست اين اقلام را دريافت و بررسي كنيم. داروهايي كه اينجاست، خيلي مرتبط با كرونا نبود و رمدسيوير موجود در گمرك، بدون هماهنگي و تاييد ما وارد شده و مشكل داشته كه بررسي مي‌كنيم و اگر مشكلش حاد نباشد، ترخيص مي‌شود.» اظهارات شانه‌ساز در واكنش به دپوي 6500 تن دارو و مواد اوليه دارويي در انبارهاي گمرك و زمان‌بر بودن بررسي اين اقلام وارداتي و رسوبي، در حالي است كه پس از بازديد شبانه مسوولان قضايي از سوله‌ها و سردخانه‌هاي دپوي مواد اوليه سرم در حوزه شماره ۲ اداره گمركات فرودگاه بين‌المللي امام‌خميني (ره) معاون قضايي دادستان تهران هم در حاشيه اين بازديد، با انتقاد از سوءمديريت مديران حوزه سلامت نسبت به ضرورت ترخيص هرچه سريع‌تر كالاهايي كه براي تامين سلامت و جان مردم وارد كشور شده، گفت: «بيش از ۱۰ هزار تن مواد اوليه‌اي كه پيش‌نياز ساخت و توليد داروهاي كروناست در انبارهاي گمركات فرودگاه بين‌المللي امام‌خميني (ره) آرام گرفته در حالي كه شرايط فعلي كشور از حيث درگيري با كرونا اصلا عادي نيست.
در جهت رسيدگي به اين امور به وزارت بهداشت اخطار و تذكرهاي لازم داده خواهد شد چرا كه گمرك كشور رسما اعلام كرد كه توانايي رسيدگي امور ترخيص پس از ترخيxcص يكسره مواد اوليه دارويي و داروسازي را دارد اما اينجا وظيفه وزارت بهداشت است كه بيايد و تاييديه خروج كالاها را براي شركت‌هاي ثبت سفارش‌كننده تاييد و صادر نمايد.» ارونقي هم در ادامه توضيحات خود پس از اين بازديدها، با انتقاد از بي‌توجهي برخي دستگاه‌ها به تسريع در ترخيص مواد دارويي از گمرك، ضمن اشاره به ورود 45 دستگاه كاميون حامل سرم وارداتي از طريق گمرك بازرگان به مقصد گمركات تهران و حضرت امام (ره) طي روزهاي 19 تا 22 مرداد ماه، گفت: «در بدترين و بحراني‌ترين شرايط پاندمي كرونا قرار داريم اما متاسفانه براي برخي‌ها، اين شرايط بحراني با شرايط عادي تفاوتي ندارد و تا موضوعي رسانه‌اي نمي‌شود، مورد توجه قرار نمي‌گيرد چنانكه به دليل بي‌توجهي به دپوي داروها در انبارهاي گمرك، ما از مسوولان قضايي درخواست كرديم كه براي ترخيص مواد اوليه و داروهاي مورد نياز مردم ورود و اقدام كنند و از سردخانه‌هاي نگهداري دارو و مواد اوليه بازديد كنند و ببينند با وجود صف‌هاي عريض و طويل مردم مستأصل در مقابل داروخانه‌ها، چه حجم دارو و مواد اوليه در اين سردخانه‌ها و انبارها دپو شده است.»
