هشدار نسبت به دریافت خدمات از روانشناسان زرد/چگونه روانشناسان تحت نظر بهزیستی را شناسایی کنیم؟

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور ضمن هشدار نسبت به عواقب استفاده از خدمات روانشناسان زرد، درخصوص شناسایی روانشناسانی که تحت نظر سازمان بهزیستی ارائه خدمت می‌کنند،‌ گفت: در سامانه مشاوره سازمان بهزیستی به آدرس moshavereh.behzisti.ir مراکزی که مجوز فعالیت از سازمان بهزیستی را دارند و تحت نظارت دولت مجاز به ارائه خدمات هستند، معرفی شده است.

بهزاد وحیدنیا در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه روانشناسان زرد راهکارهایی را به صورت کلی، غیرعلمی و عامه‌پسند برای مردم مطرح می‌کنند و مدعی هستند که می‌توان تغییرات اساسی و فوری را در زندگی افراد ایجاد کنند، گفت: عناوینی مانند «حل مشکلات به صورت خیلی سریع»، «به دست آوردن اعتماد به نفس در چند روز»، «مدیر موفق در چند روز»، «چگونه پولدار شویم؟» و… از جمله عناوین در روانشناسی زرد است و حتی محتواها و کتاب‌هایی هم به چاپ رسیده است؛ باورهای غلطی که می‌تواند در مورد کارکرد خدمات روانشناختی منتقل شود و در زمره روانشناسی زرد قرار گیرد.

وی افزود: ممکن است افراد مختلفی که عملا روانشناس نیستند و در سایر رشته‌ها تحصیل کرده باشند و یا افرادی که دانش و صلاحیت تخصصی کافی ندارند، دست به این کار بزنند و مدعیان تغییرات فردی و تحولی باشند؛ عمدتا این افراد به دنبال بازاریابی و جلب منافع مادی برای خودشان هستند.

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور با تاکید بر اینکه روانشناسی زرد «عامه‌پسند» است، گفت: افرادی در وبلاگ‌ها و سایت‌های خاصی از کلمه روانشناسی و واژه‌های ایده‌آلی استفاده می‌کنند و تفکرات خود را به اشتراک می‌گذارند. این افراد به دنبال انتقال تفکرات و ایده‌هایی هستند که آزموده نیست و می‌تواند مشکلات زیادی را ایجاد کند.

وحیدنیا ضمن هشدار نسبت به عواقب استفاده از خدمات روانشناسان زرد، عنوان کرد: ممکن است روش‌هایی که منسوخ یا کارآمد نیستند یا از رویکردهای علمی برخوردار نیستند، توصیه شود و متناسب با نیاز افراد و اشخاص نباشد؛ به این معنی که از سوی روانشناسان زرد به افراد توصیه‌هایی می‌شود که ممکن است درست به نظر برسد، اما این درحالیست که در حوزه علوم رفتاری ، متناسب با نیازها و ویژگی‌های افراد راهکارهای ویژه و متفاوتی باید در نظر داشت، لذا بسیار محتمل است آن راهکاری که روانشناسان زرد ارائه می‌کنند راهکار صحیح و مناسبی نباشد. از دیگر عوارض استفاده از روانشناسان زرد، سودمحوری است که به نظر در روانشناسی زرد عمدتا نگاه تجاری به روانشناسی حاکم است و افراد به دنبال پر کردن جیب خود هستند و از دردهای مردم سودجویی می‌کنند.

وی در ادامه به اثرات دارونمایی موقت هم اشاره کرد و یادآور شد: ممکن است با شنیدن چند جمله از سوی روانشناسان زرد حال فردی به طور موقت بهبود یابد، اما اگر به مشکلات به صورت ریشه‌ای پرداخته نشود و در چارچوب پروتکل‌های علمی مداخلات صورت نگیرد، اثرات آن نیز موقت خواهد بود و طبیعتا درمانی اتفاق نمی‌افتد و همین روند موجب خواهد شد نگاه افراد به روانشناسی هم منفی شود.

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه استفاده از خدمات روانشناسی زرد موجب دور شدن افراد از درمان‌های اساسی و واقعی می‌شود، گفت: اگر ما به دنبال درمان یا تغییر هستیم روش‌های کپسولی و فوری روشهای موثر و مناسبی نیستند.

در این راستا وحیدنیا درخصوص شناسایی روانشناسان زرد و همچنین روانشناسانی که تحت نظر سازمان بهزیستی ارائه خدمت می‌کنند،‌ توضیحاتی ارائه داد و افزود: مردم برای اینکه بدانند از چه مراجع و مراکزی خدمت بگیرند مشخصا قبل از مراجعه به مرکز ،در سامانه شفاف‌سازی سایت سازمان بهزیستی لیست مراکز خدمات سازمان و مراکز ارائه‌دهنده خدمات روانشناختی را پیدا کرده و متناسب با محل زندگی‌شان مرکز را انتخاب و سپس به آن مراجعه کنند.

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور گفت: همچنین در سامانه مشاوره سازمان بهزیستی به آدرس moshavereh.behzisti.ir نیز مراکزی که مجوز فعالیت از سازمان بهزیستی را دارند و تحت نظارت دولت مجاز به ارائه خدمات هستند، معرفی شده است. در این سامانه افراد می‌توانند متناسب با نیاز خود به صورت آنلاین مراکز را انتخاب و به صورت حضوری مراجعه کنند یا به مشاوره‌های تلفنی متصل شوند.

وحیدنیا گفت: در صورتی که مردم به مرکز مشاوره و روانشناسی که در آن مرکز مشغول است مراجعه کردند و شکایتی از مرکز یا روانشناس دارند یا مرکز فاقد مجوز بود، می‌توانند از طریق سامانه دیده‌بان (۱۴۸۲) آن را به سازمان گزارش دهند.

وی با اشاره به کنترل مجوز اظهار کرد: همچنین باید مجوز فعالیت مرکز شامل موافقت اصولی مرکز، پروانه فعالیت مرکز و پروانه مسئول فنی که از سوی سازمان بهزیستی صادر شده به همراه لیست مشاوران در معرض دید نصب شده باشد.

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه افراد می‌توانند با شماره‌گیری ۱۴۸۰ مشاوره‌های تلفنی سازمان بهزیستی را دریافت کنند که در کل کشور و از همه مناطق قابل بهره‌برداری است، در مورد مجوزهای مشاوره‌های تلفنی نیز گفت: براساس ماده ۲۶ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت در حال حاضر سازمان بهزیستی مجوز مراکز مشاوره تلفنی را برای هر فردی که در مراکز مشاوره فعالیت می‌کند و هر فردی که می‌خواهد مشاوره تلفنی ارائه دهد، صادر می‌کند.