افزایش خودکشی در ترکیه به دلایل مالی/ لیر در بازار تهران چند قیمت خورد؟

ارزش پول ترکیه در برابر دلار آمریکا به پایین‌ترین حد خود رسیده است؛ افت ارزشی که خانوارها در سراسر کشور احساس می‌کنند و حمایت مردم از دولت رجب طیب اردوغان را کاهش داده است.

ارزش لیر در روز پنجشنبه به دلیل آمار تورم بالاتر از حد انتظار در ایالات متحده آمریکا ۱% سقوط کرد و به پایین ترین سطح خود، ۹.۹۷ در برابر دلار آمریکا رسید؛ این ارز پس از یک سری کاهش عمیق نرخ بهره توسط بانک مرکزی ترکیه، علی‌رغم سه سال تورم دو رقمی، از ابتدای سال جاری تا کنون ۲۵ درصد از ارزش خود را از دست داده است.

اصرار ترکیه بر کاهش نرخ بهره معیار حتی در شرایطی که سایر بانک‌های مرکزی در سراسر جهان هزینه‌های استقراض بالاتری را مدنظر قرار داده‌اند تا روند رشد نرخ تورم را متوقف کنند، منعکس‌کننده اعتقاد اردوغان به نرخ‌های بهره پایین است.

برخلاف دیدگاه اقتصاددانان، از زمانی که لیر در سال ۲۰۱۸ شروع به سقوط کرده است رئیس جمهور ترکیه بر حفظ رشد اقتصاد این کشور با کمک هزینه های استقراض ارزان تر تاکید داشته است؛ اردوغان کنترل کاملی بر نهادهای تصمیم گیر کشور دارد به طوری که سه رئیس بانک مرکزی به دلیل اختلاف نظر در مورد افزایش نرخ بهره در دو سال گذشته برکنار شدند.

در حالی که اقتصاد در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۱ و در دوره رکود ۲۱.۷ درصد رشد سالانه را به ثبت رسانده است اما خانوارهای با درآمد متوسط و کم از جمله بسیاری از طرفداران رهبر ترکیه احساس فقر می کنند؛ نرخ بیکاری در این کشور همچنان بالای ۱۰ درصد است و برای جوانان به ۲۲ درصد می رسد و نرخ تورم در ماه اکتبر به ۱۹.۹ درصد رسیده است و هزینه های غذا و مسکن را به شدت افزایش داده است.

طبق داده‌های رسمی همه‌گیری به دو برابر شدن تعداد خانواده‌هایی که در فقر زندگی می‌کنند در سال های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ منجر شده است و تعداد این خانوارها را به ۶.۶۳ میلیون رسانده است؛ گزارشی که این هفته توسط حزب اپوزیسیون حامی کردها منتشر شده است، نشان داد که ۷۶ نفر در سال جاری به دلیل فشارهای مالی در این کشور خودکشی کرده اند.

گفتنی است که ارزش لیر ترکیه در برابر ریال ایران نیز در یک سال اخیر کاهش یافته است و هر لیر در بازار تهران ۲ هزار و ۹۹۰ تومان قیمت خورده است که نسبت به سال گذشته این موقع ۵۴۹ تومان ارزان شده است.

نوسانات نرخ ارز صادرکنندگان این کشور را عاصی کرد

تسریع کاهش نرخ ارز اکنون تهدیدی بزرگ برای افزایش هدفمند صادرات در این کشور است و حتی صادرکنندگان نساجی که بیشترین سود را از گرانی ارز می‌برند نیز در گفت و گویی با خبرگزاری دویچه وله می‌گویند:” گرانی ارز برای ما مفید است، اما با بی‌ثباتی و افزایش مداوم نرخ ارز دیگر نمی‌توانیم تجارت کنیم و این نوسانات بر کار ما تأثیر منفی می‌گذارد.”

اگرچه افزایش نرخ ارز تاکنون به نفع صادرکنندگان بوده است اما در مقطع فعلی به وضعیت چالش برانگیزی برای صادرات تبدیل شده است و از سوی دیگر بخش‌هایی که بدهی ارزی بالایی دارند در شرایط سختی قرار گرفته اند؛ در خط مقدم این افراد، سازندگان مراکز خرید و متخصصان گردشگری هستند که از وام های ارزی استفاده می کنند.

افزایش نرخ سوخت اصلی ترین بحران ترکیه

یکی از اصلی ترین بحران های اقتصادی که همراه با افزایش نرخ ارز برای ترکیه مشکل ساز خواهد شد افزایش نرخ سوخت و حامل های انرژی در این کشور است که کمبود عرضه و افزایش قیمت جهانی آن به گرانی این کالا در این کشور دامن خواهد زد.