سیاست نگاه به شرق بیشتر شعاری است؛ تا گره مذاکرات وین باز نشود گشایشی حاصل نخواهد شد
استاد ژئوپلتیک دانشگاه گفت: آن چیزی که هم اکنون در خصوص سیاست متوازن و نگاه به شرق مطرح می شود بیشتر شعاری است. تا گره مذاکرات وین باز نشود گشایشی حاصل نخواهد شد.
عبدالرضا فرجی راد سفیر اسبق ایران در نروژ و استاد ژئوپلتیک دانشگاه در گفتگویی به خبرآنلاین گفت: هنوز سیاست مشخصی در قبال شرق و غرب وجود ندارد؛ علت آن هم این است که برخی معتقدند که ایران بایستی به سمت شرق حرکت کنند که در این راستا حرکت به سمت تقویت روابط با چین و روسیه بیشتر دیده می شود. همچنین وزیر خارجه کشورمان نیز چند روز پیش اعلام کرد که ایران علاوه بر توسعه روابط با شرق به دنبال سیاست خارجی متوازن است. نکته مهم در این بین به نتیجه رسیدن برجام است. در این صورت مشخص خواهد شد که در صورت باز شدن فضای اقتصادی و لغو تحریم ها آیا با اروپا نیز همکاری خواهد شد و مانند گذشته علاوه بر اروپا به چین، روسیه و غیره نیز روابط اقتصادی خواهیم داشت. ضمن اینکه گسترش روابط با همسایگان نیز می تواند مقداری نگاه به شرق را تضعیف کند چرا که آنها جز شرق محسوب نمی شوند. همچنین باید توجه داشته باشیم که در خصوص راستی آزمایی ایران قرار است چه چیزی را از آمریکا دریافت کند؟ مشخص است که برجام در کنگره تصویب نمی شود و کاری از دست دولت آمریکا نیز در این باره بر نمی آید. همواره تاکید می کنم که بهتر است آمریکایی ها نیز در اقتصاد ایران مانند اروپا، چین، روسیه و غیره فعال شوند.
وی ادامه داد: آن چیزی که هم اکنون در خصوص سیاست متوازن و نگاه به شرق مطرح می شود بیشتر شعاری است. تا گره مذاکرات وین باز نشود گشایشی حاصل نخواهد شد. روابط دوجانبه بر اساس صادارات نفت و واردات کالا صورت می گیرد اما اینکه چین و روسیه در اقتصاد ایران به صورت گسترده شریک شوند و برنامه های توسعه ای به جریان بیفتد هنوز اتقاق نیفتاده است. ضمن اینکه چین ملاحظه ای خاصی به کشورهای حاشیه خلیج فارس دارد و در حال ساخت شهرهای هوشمند برای آنان است. چین در خصوص غرب نیز چنین ملاحظاتی را دارد. وضعیت قرارداد ۲۵ ساله با چین و ۲۰ ساله با روسیه هنوز روشن نشده مشخص نیست تعلل از سمت کیست. قرارداد با روسیه بیشتر جنبه استراتژیک و تسلیحاتی دارد و به لحاظ تکنولوژی مسکو چیزی برای ارائه به تهران ندارد. ضمن اینکه در خصوص صادرات غذایی و صنعتی روسها همیشه مقاومت کرده اند.
وی در پایان گفت: بنابراین به لحاظ سیاسی می توان گفت که ایران هماهنگی بیشتری با شرق دارد. در حال حاضر در موضوع افغانستان ایران همکاری های خوبی با روسیه و چین داشته است اما به لحاظ اقتصادی چنین نبوده است و بیشتر شبیه به حرف می ماند. برجام باید احیا شود تا بتوانیم نتایج حاصل از آن را ببینیم. به عنوان یک دیپلمات معتقدم که ایران باید سیاست متوازن را در پیش بگیرد. ایران در این سالها به دلیل وجود تحریم ها و برنامه ریزی های اشتباه از نظر توسعه عقب هستیم و کشوری مانند چین می تواند گام های مثبتی برای جبران این عقب افتادگی ها بردارد.
