خاندوزی از «باب همایون» می رود؟ / ضرورت تابوشکنی و اصلاح هدفمند کابینه
قرن نو نوشت : باهنر می گوید:هنوز متوجه نشدم که بر چه اساسی حقوق کارگران ۵۷ درصد افزایش پیدا میکند. عبدالملکی در نماز جمعه میگوید فشاری نیامده اما بنده اطلاع دارم بسیاری از کارگاهها کارگران خود را تعدیل کردند. در بودجه ۱۴۰۱ موارد زیادی برای وام دادن مطرح شده که این موارد حتی صدای مقام معظم رهبری را هم درآورده است. در حال حاضر تغییر وزرا تابو شده است اما در کشورهایی نظیر ژاپن گاهی سه چهارم کابینه تغییر میکند.
هنوز عمر دولت ابراهیم رئیسی به یکسالگی نرسیده است که یکی از پرحاشیه ترین وزرای اقتصادی او از کابینه خارج شد، وزیر صمت اخطار گرفت و برخی دیگر از وزرای او زیر تیغ استیضاح نمایندگان مجلس هستند.
هر چند در این مدت بهارستانی ها، بارها و بارها از حق نظارتی خود استفاده کردند و وزرا را برای پرسیدن سوال به مجلس احضار کردند و صف بلند تذکراتشان چه در مجلس، چه در فضای رسانه ها مانند توئیتر به راه بوده است اما هنوز از حق نظارتی استیضاح بهره نگرفته اند و فشارشان بر دولت برای برخی تغییرات است تا بهره گیری از ابزار نظارتی استیضاح.
اولین خروجی کابینه رئیسی
سه شنبه 24 خرداد، دولت روز تلخ و پرچالشی را گذراند. روزی که حجت الله عبدالملکی، وزیر کار که به عنوان وزیر پرحاشیه و شعار، شناخته می شد، برای دومین بار از سمت خود استعفا داد و پس از موافقت ابراهیم رئیسی او برای همیشه از تصدی یکی از مهمترین وزارتخانه های اقتصادی کنار رفت.
موسوی لارگانی، نماینده مردم فلاورجان که از همان ابتدا با عبدالملکی مخالف بود و انتصابات فامیلی او را در وزارتخانه افشا کرده بود؛ در واکنش به استعفای او، در تذکری در صحن علنی مجلس گفت:« استعفای وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی را شاهد بودیم که اقدام خوبی است اما انتخاب عبدالملکی برای این وزارتخانه از همان ابتدا اشتباه بود. بنده همان ابتدا مطمئن بودم که با حذف متخصصان و تبدیل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به حیاطخلوت وزیر مستعفی، نه تنها این وزارتخانه دچار مشکل شده بلکه کل کشور دچار مشکل میشود که این اتفاق هم افتاد.»
عبدالحسین روح الامینی، نماینده مردم تهران نیز در تذکر شفاهی ضمن تشکر از زحمات وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت:« به نظرم ۲ الی ۳ وزیر دیگر پیشگام شده و با استعفای خود کاری کنند انرژی دولت و مجلس صرف مسائل اصلی مردم از جمله معیشت شود. این اقدام جهاد عملی و در جهت تقویت دولت بوده که نیاز به تبیین دارد. نفوذی ها، نابلدها و نفع طلبان، این تغییرات را مخالفت با دولت تلقی نکنند، بلکه این تغییرات عین تقویت دولت است.»
دومین خروجی از کابینه رئیسی کیست؟
اما در همان روزی که عبدالملکی برای همیشه از وزارتخانه کار خداحافظی کرد، سید رضا فاطمی امین نیز که برای پاسخ به سوالات نمایندگان به صحن علنی رفته بود، نتوانست نمایندگان را قانع کند و اولین کارت زرد مجلس یازدهم به دولت را به نام خود ثبت کرد. فاطمی امین که تا به الآن بیشترین انتقاد و تذکر را از سوی بهارستانی ها داشته است، بارها تهدید به استیضاح شده است.
علی بابایی کارنامی، نماینده مردم ساری، در اریبهشت ماه گذشته در توئیتی نوشت: «استیضاح وزیر صمت تقدیم هیئت رئیسه شده و انتظار داریم اعلام وصول آن سریعتر اعلام شود. بلاتکلیفی در این موضوع هم ضربه به تولید و صنعت خواهد بود و هم بعد نظارتی مجلس را زیر سوال میبرد.»
همچنین لطفالله سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع مجلس، درباره تصمیم نمایندگان مجلس نسبت به استیضاح وزیر صمت به ایلنا گفت:« تعداد امضاهای استیضاح وزیر صمت از تعداد مورد نیاز و مجاز بیشتر است و در ابتدای سال جدید استیضاح وزیر صمت را پیگیری میکنیم. برای ارزیابی عملکرد وزیر صمت در سایر حوزهها به زمان بیشتری نیاز است اما علت اصلی نمایندگان موافق استیضاح وزیر صمت، مشکل ایجاد شده در صنعت خودرو است. در حال حاضر درباره عملکرد وزیر صمت در سایر حوزهها نظراتی وجود ندارد و ما هم معتقدیم که در این باره اظهار نظر زود است.»
هرچند تا به الآن استیضاح وزیر صمت از سوی هئیت رئیسه مجلس اعلام وصول نشده است اما، احتمالا ت بر سراینکه فاطمی امین دومین خروجی کابینه ابراهیم رئیسی باشد مطرح است.
یکی دیگر از وزرای اقتصادی دولت رئیسی که از همان ابتدا، همواره زیر ذره بین نمایندگان بوده و انتقادهای بی شماری از او چه از پشت تریبون مجلس و چه در فضای مجازی مطرح شده است؛ سید احسان خاندوزی است. او که روزی ردای نمایندگی را بر تن داشت در مخالفت با تصمیمات و عملکرد دولت روحانی توئیت می زد و درباره بورس راهکار می داد، از زمانی که به تصدی وزارت اقتصاد رسید، کماکان مشکلات بورس حل نشده و قیمت دلار و سکه روز به روز بیشتر می شود.
علیرضا پاک فطرت، عضو کمیسیون عمران مجلس می گوید« روزی که وزیر اقتصاد برای گرفتن رای اعتماد به مجلس آمد هیچ برنامه دقیقی را ارائه نداد، بلکه بیشتر کلیات را بیان کرد و به نظرم نمایندهها احساساتی رای دادند و امروز مجلس به این نتیجه رسیده که وزیر اقتصاد توانایی حل مشکلات اقتصادی کشور را ندارد. او فرد ضعیفی است و برنامه خاصی هم ندارد. اگر وضع به همین منوال پیش برود طولی نخواهد کشید که طرح استیضاح وزیر اقتصاد به مجلس بیاید و مجلسیها هم با کسی تعارف ندارند.»
انتقادات از خاندوزی البته بیرون از پارلمان هم کم نیست و از سوی دیگر خبرهایی درباره اختلاف او با دیگر دولتمردان اقتصادی مطرح است. بعید به نظر نمی رسد خاندوزی هم در لیست تغییرات دولت جا بگیرد.
تهدید ساداتی نژاد و رستم قاسمی از سوی نمایندگان
در میان وزرای کابینه رئیسی، وزیر جهاد کشاورزی و وزیر راه، نیز بارها از سوی نمایندگان تذکر و اخطار گرفته اند و آنان را عصبانی کردهاند. مانند جلال محمودزاده، نماینده مردم مهاباد در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوالی در خصوص بحث استیضاح وزیر جهاد کشاورزی، گفت:« ما منتظر بودیم که موضوع حذف ارز ترجیحی اجرایی شود و نمایندگان مجلس و مردم تبعات آن را مشاهده کنند. اما موضوع استیضاح وزیر جهاد کشاورزی همچنان پابرجا و مطرح است. بحث استیضاح وزیر جهاد کشاورزی به علت عدم مدیریت صحیح، ادامه دارد. از نظر تعداد امضا هم استیضاح تعداد مورد نیاز را کسب کرده است اما همچنان روی سامانه نمایندگان در دسترس است و منتظریم تا زمانی که تعداد امضاها به عدد قابل قبولی برسد آن را به هیأت رئیسه مجلس تقدیم کنیم.»
سید مجتبی محفوظی، نماینده مردم آبادان، نیز درخصوص آخرین وضعیت رسیدگی به جادههای استان با توجه به حادثه چند ماه قبل که در پی آن نمایندگان خوزستان بحث استیضاح رستم قاسمی را مطرح کرده بودند، گفت:« حادثه دلخراشی که در آن زمان رخ داد نه اولین بود و نه آخرین حادثه، در این مدت هم حوادث مشابهی در جادههای ما در جنوب خوزستان اتفاق افتاده و منجر به فوت هم میهنان عزیزمان می شود.»
وی در پاسخ به این سوال که «آیا ممکن است مجددا به طرح استیضاح وزیر فکر کنید؟»، گفت:« من اکنون طرح سوال مطرح کردم و جلسه آن روز سهشنبه هفته گذشته برگزار شد و مجددا قول دادند که دوباره آن جلسه قبلی تکرار شود تا بتوانند اعتباری را برای این جادهها تصویب کنند. اگر از انجام قولها مایوس شوم و ببینم که از جلسات نتیجهای نمیگیریم، قطعا به سمت استیضاح هم خواهم رفت.»
کابینه تغییر می کند؟
هرچند بارها ابراهیم رئیسی از کابینه خود دفاع کرده است اما، این روزها بحث بر سر تغییر برخی از وزرا و حتی معاونین او بالا گرفته است. به طوری که علاوه بر نمایندگان مجلس و منتقدان دولت، اصولگرایانی که خود حامی روی کار آمدن رئیسی هم بودند از لزوم اصلاح کابینه سخن می گویند.
آنچنان که محمدرضا باهنر، چهره شاخص اصولگرا، روزهای اخیر درباره عملکرد تیم دولت و تغییرات احتمالی در کابینه می گوید:«برخی از اقدامات دولت سیزدهم قابل نقد است، هنوز متوجه نشدم که بر چه اساسی حقوق کارگران ۵۷ درصد افزایش پیدا میکند. عبدالملکی در نماز جمعه میگوید فشاری نیامده اما این در شرایطی است که بسیاری از کارگران بیکار خواهند شد کما اینکه بنده اطلاع دارم بسیاری از کارگاهها کارگران خود را تعدیل کردند. در بودجه ۱۴۰۱ موارد زیادی برای وام دادن مطرح شده که این موارد حتی صدای مقام معظم رهبری را هم درآورده است. در حال حاضر تغییر وزرا تابو شده است اما در کشورهایی نظیر ژاپن گاهی سه چهارم کابینه تغییر میکند.»
حال باید دید خروج عبدالملکی از دولت، راه را برای اصلاح کابینه باز می کند یا خیر.