دو روز پیش توافق بازگشایی بنادر اوکراین به منظور صادرات غلات با میانجیگری سازمان ملل و ترکیه میان روسیه و اوکراین امضا شد.
نادین ابراهیم در گزارشی برای سی ان ان نوشت: پس از ماه‌ها نگرانی در مورد عرضه جهانی مواد غذایی پس از حمله ماه فوریه روسیه به اوکراین، قرارداد رفع انسداد حمل‌ونقل غلات اوکراینی در ترکیه امضا شد.
واقعیت این است که غلات به این زودی‌ها به دست کشورهای خاورمیانه و آفریقا که برای مواد غذایی اصلی به روسیه و اوکراین وابسته اند، نخواهد رسید.
روسیه و اوکراین از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گندم در جهان هستند. به گفته سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) جنگ در اوکراین که توسط حمله بی‌دلیل روسیه آغاز شد، عامل اصلی افزایش ۱۷ درصدی قیمت مواد غذایی از ژانویه بوده است و جمعیت زیادی را در آستانه قحطی قرار داده است.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه روز جمعه گفت که این توافق میلیاردها نفر را از گرسنگی نجات می‌دهد. وی گفت: در روزهای آینده شاهد آغاز تردد کشتی‌ها خواهیم بود و بسیاری از کشورها هوای تازه خواهند داشت.
بانک جهانی در آوریل ۲۰۲۲ در چشم‌انداز بازارهای کالا تخمین زد که درگیری در اوکراین باعث خواهد شد که قیمت‌ها تا پایان سال ۲۰۲۴ به‌طور تاریخی افزایش خواهند داشت . هم فائو و هم برنامه جهانی غذا هشدار داده‌اند که ناامنی غذایی حاد در ده‌ها کشور بین ژوئن تا سپتامبر ۲۰۲۲ ممکن است بدتر شود.
بر اساس داده‌های فائو، در خاورمیانه، لبنان، تونس و لیبی معمولاً برای نیمی از واردات غلات خود به اوکراین متکی هستند. مصر، یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان مواد غذایی در جهان نیز در سال ۲۰۲۱، هشتاد درصد گندم خود را از روسیه و اوکراین خریداری کرده است.
در مورد کشورهای آفریقایی، بر اساس گزارش ژوئن ۲۰۲۲ فائو، برای مثال، اریتره در سال ۲۰۲۱ کل واردات گندم خود را از اوکراین و روسیه تأمین کرده است. سومالی هم که درگیر خشک‌سالی است شاهد افزایش موارد سوءتغذیه و حداقل دو برابر شدن قیمت گندم بوده است.
کشورهای آسیب دیده سعی کرده‌اند اقداماتی را برای کاهش تلفات شهروندان خود انجام دهند. در مصر، دولت به ازای هر تن گندم ۴۳۵ دلار یارانه پرداخت می‌کند . این رقم در سال گذشته ۲۷۰ دلار به ازای هر تن گندم بود. این کشور آفریقای شمالی که به بیش از ۷۰ میلیون نفر از جمعیت ۱۰۳ میلیونی خود یارانه پرداخت می‌کند، همچنین به دنبال فروشندگان دیگر برای تأمین ذخایر خود از جمله هند است.
اوکراین همچنین تأمین‌کننده اصلی غذا برای برنامه‌های کمک‌رسانی سازمان ملل است که به کشورهای جنگ‌زده و فقیر در خاورمیانه و آفریقا کمک می‌کند.
برنامه جهانی غذا ماه‌هاست که خواستار بازگشایی بنادر دریای سیاه – از جمله اودسا – به منظور تأمین نیازهای غذایی حیاتی کشورهایی مانند اتیوپی، سودان جنوبی، سوریه و یمن بوده و هشدار داده است که میلیون‌ها نفر در آستانه سوءتغذیه قرار دارند.
برنامه غذایی سال ۲۰۲۲ را «سال گرسنگی بی‌سابقه» نامید و درگیری‌ها، مانند جنگ در اوکراین را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین محرک‌های گرسنگی معرفی کرد و هشدار داد که تأثیر عدم اقدام سریع دراین‌باره سال‌ها در سراسر جهان احساس خواهد شد.
درحالی‌که جهان نفس خود را برای صدور مجدد غلات اوکراین حبس کرده است، قیمت گندم به اخبار این قرارداد واکنش نشان داد و قیمت گندم در روز جمعه ۲ درصد کاهش یافت.
نادر نورالدین، کارشناس مجمع عمومی فائو و مشاور سابق وزارت تأمین مصر، گفت: اخبار این قرارداد قیمت‌ها را پایین آورده است. وی افزود که انتظار می‌رود در صورت ازسرگیری حمل و نقل غلات، قیمت‌ها به‌تدریج کاهش یابد. نورالدین گفت، با این حال، هرگونه کاهش قابل توجه قیمت مواد غذایی به هزینه‌های سوخت که از ژانویه در حال افزایش است هم بستگی دارد.
*منبع: سی ان ان
